مهرداد براتی

معدن پوزولان کرفس به مختصات جغرافیایی 49o17/17//E و 35o22/35//N در استان همدان و 36 کیلومتری جنوب شرقی در شهرستان رزن قرارگرفته است. این منطقه در غرب ایران واقع بوده و از نظر زمین شناسی زون های ساختاری ماگمایی در مجاورت زون سنندج-سیرجان و در داخل زون ارومیه-دختر است. براساس تقسیم بندی توف های ایران پوزولان کرفس در مجموعه توف برش های الیگومیوسن قرار دارد. پوزولان کرفس در دسته سنگ های آذرآواری(پیروکلاستیک) زیرمجموعه توف ها دسته بندی می شود. با توجه به مطالعات میکروسکپی ونتایجXRD نشان می دهد کانی های اصلی پوزولان کرفس کوارتز و پلاژیوکلاز است، وجود کانی های ثانویه زئولیت، کلریت وکلسیت تاییدکننده ی دگرسانی زئولیتی است. دراین مقاطع به میزان چشم گیری شارد(شیشه آتشفشانی) مشاهده می شود. به منظور به دست آوردن خصوصیات ژئوشیمیایی پوزولان کرفس مورد آنالیزXRF و ICP-MS قرار گرفت. نمونه های پوزولان کرفس در محدوده کالک آلکالن و ماهیت ماگمای آن پرآلومینوس است. طبق نمودارهای عنکبوتی نمونه های موردمطالعه ، عناصر لیتوفیل بزرگ یون از قبیل (LILE=Sr, Cs, Rb, K, Ba) نسبت به ( (HFSE=Nb, Ta, Ti, Hf, Zr و HREE:(Tb, Eu,Gd Lu,Yb,Tm,Er,Ho,Dy) غنی شدگی نشان می دهندکه نشان دهنده زون فرورانش است. با توجه به مطالعات ژئوشیمیایی، پتروگرافی و انطباق نتایج آنالیز XRF با استانداردهای جهانی و ویژگی فیزیکی خوب سنگ های پوزولانی کرفس که تعیین کننده کیفیت پوزولانی آن ها هستند، از جمله این ویژگی ها عبارت اند از: مقدار کم کانی های رسی، شدت دگرگونی پایین، مقدار زئولیت بالا، مقدار شیشه بالا، دانه ریز بودن و تخلخل بالا هستند که همگی سندی بر مناسب بودن توف کرفس برای مصرف به عنوان پوزولان در صنعت سیمان و بتن است.