1404/03/17

مهرداد براتی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه منشأ کانسار فلوریت قهرآباد با استفاده از سیالات درگیر جنوب شرق سقز، استان کردستان
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
قهرآباد، ذخیره فلوریت، سیالات درگیر، سقز، هیدروترمال
سال 1396
مجله Journal of Economic Geology
شناسه DOI
پژوهشگران مهرداد براتی ، ابراهیم طالع فاضل ، افشین اکبرپور ، بابک طلایی ، مسعود مصلحی

چکیده

کانسار فلوریت قهرآباد در 57کیلومتری جنوبشرق شهرستان سقز، در استان کردستان واقع شده است. این نهشـته بـهصـورت عدسـیهـای پراکنده، رگهای، رگهچهای و شکافه پرکن در سنگ میزبانهای کربناتی- دولومیتی معادل سازند الیکا به سن تریاس رخداده است. در ایـن منطقه، روند گسلها تقریباً عمود بر روند اصلی گسلهای زاگـرس و شـیب آنهـا تقریبـاً عمـودی اسـت و کـانیسـازی در زون برشـی ایـن گسلها روی داده است. کانیهای اصلی ذخیره شامل فلوریت )با رنگهای بنفش، سبز و بیرنگ( و گانگها، کوارتز، کلسـیت، باریـت و دولومیت هستند. انواع سیالات درگیر دو فـازی ،L+Vسـیالات سـه فـازی (CO2)V + H2O+ (CO2)Lو L+V+Sو حتـی چهـار فـازی L+V+S1+S2در نمونهها دیده شده است. پدیدههایی مثل بلور منفی، سوزنیشدن و دمبریدگی نیـز در سـیالات درگیـر دیـده شـده اسـت. دماهای همگنشدن سیالات درگیر اولیه و ثانویه کاذب در فلوریتها از 155°Cتا 245°Cبا میانگین 187°Cبهدست آمـد. در اغلـب سـیالات درگیر، فاز گاز به مایع در طی همگنشدن تبدیل شد. درجه پرشدگی اغلب سیالات درگیر بیش از 90درصد بوده است. با استفاده از روش سرمایش، کمترین و بیشترین دمای یوتکتیک در نمونهها، بهترتیب -23/1و -18با میانگین -20/7°Cاست که میـزان شـوری معـادل درصـد وزنی معادل نمک طعام حداکثر 30/8درصد در سیستم H2O-CO2-NaClمحاسبه شده است. اثر برنولی در این ذخیـره بـهوقـوع پیوسـته است و چهار فرآیند اختلاط با دمای ثابت، جوشش، رقیقشدن با آبهای سطحی و کاهش فشار در کانیسازی دخالت داشتهاند. در نهایت میتوان نتیجه گرفت که ذخیره فلوریت قهرآبـاد محصـول فعالیـت هیـدروترمال از نـوع اپـیترمـال اسـت و سـیالات کـانیسـاز دارای منشـأ حوضهای هستند که به هنگام مخلوط شدن با آب سطحی کانسار تهنشین شده است.