شناخت حق و پذیرش آن، از موضوعات مهم در قرآن کریم و کلام معصومین(ع) است. انسان فطرتاً به حق گرایش دارد و خداوند متعال، راه بازگشت به این فطرت الهی را با بیانات قرآنی و راهنمایی معصومین، هموار کرده‌است. از منظر اسلام، انسان با بهره‌گیری از نعمت آزادی و اختیار قادر است تا حق را بشناسد و بدان پایبند شود و به رستگاری ابدی دست یابد. پژوهش حاضر با مداقه بر سخن و سیره امام علی7 به روش توصیفی تحلیلی نشان می‌دهد، علل وزمینه‌های فردی و اجتماعی گوناگونی در گریز از حق مدخلیت دارد. در سخنان و سیره‌ی حضرت، راهکارهای پذیرش حق را نیز می‌توان یافت تا بر اساس این راهکار‌ها فرد وجامعه‌ای حق‌پذیر را ساخت. این پژوهش به بیان مفهوم حق، دسته‌بندی افراد جامعه اسلامی در مواجهه با حق، علل و زمینه‌های فردی و اجتماعی حق‌گریزی و سرانجام به راهکارهای فردی و اجتماعی مقابله با حق‌گریزی پرداخته‌است. علل و زمینه‌های فردی نقش بسزایی در پیدایش حق‌گریزی دارند. نیز عوامل اجتماعی، عملکرد خواص جامعه و حق‌ستیزان از دیگر علل و زمینه‌های پیدایش حق‌گریزی است. همچنین به منظور کاهش و درمان حق‌گریزی، تلاش و مراقبت‌های فردی مورد توجه بوده و از اهمیّت بالاتری برخوردار است. از سوی دیگر برای نیل به یک جامعه حق‌پذیر و آرمانی باید از عوامل اجتماعی بهره جست که مهم‌ترین آنها وجود حاکمی صالح در رأس امور است.
