1404/02/01

محمدعلی ایزدی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بازکاوی مصداق "صادقین" در آیه: «کونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه/119)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
صادقین، قرآن کریم، آیه 119 توبه، اهل بیت (ع)، اهل حلّ و عقد، صحابه، خلفاء، اجماع امَّت.
سال 1398
مجله مطالعات تفسیری
شناسه DOI
پژوهشگران کرم سیاوشی ، محمدعلی ایزدی

چکیده

خداوند در آیه: «...و کونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه/119) به صورت مطلق و بدون هرگونه قید و شرطی، مؤمنان را به معیت با "صادقین" فراخوانده است. در ارتباط با مصداق "صادقین" میان مفسران فریقین از یک سو و در بین مفسران اهل سنت از دیگر سو، اختلاف نظر وجود دارد. پرسش اصلی آن است که در این آیه"صادقین" عام است یا خاص؟ در صورتی که خاص است، مصداق آن کیست که خداوند مؤمنان را به ضرورتِ ملازمت و تبعیت از آنها -به صورت مطلق- فرمان داده است؟ مفسران شیعه با استناد به روایات فریقین، و با طرح استدلال عقلی مصداق "صادقین" را تنها امام علی (ع) وجانشینان معصوم پیامبر(ص) دانستهاند. بخش قابل توجهی از مفسران سنّی، نیز با استناد به گزارشهای گونه گون، مهاجرین یا مهاجرین و انصار با هم، یا فقط خلفاء راشدین -به ویژه دو خلیفه نخست- یا سه تن از متخلفان از جهاد تبوک که پس از آن به راستی توبه نموده اند، را به عنوان مصداق صادقین معرفی کرده اند. علاوه بر آن در اندکی از روایات گزارش شده از سوی آنها تنها امام علی(ع) و اصحاب وی به عنوان "صادقین" معرفی شده اند. برخی از آنها مفهوم "صادقین" را عام دانسته و آن را مشتمل بر همه افرادی که ویژگی های صادقین را در هر زمانی داشته باشند، دانسته اند. فخررازی و چند مفسر دیگر مصداق آن را "اجماع امت اسلام" یا "اجماع اهل حلّ و عقد" دانسته اند. در پژوهش پیش رو، دیدگاه های متنوع و مختلف با روش توصیفی و تحلیلی، مورد بازکاوی قرار گرفته است، و با استناد به مستندات نقلی و استدلاله عقلی، مصداق "صادقین" در آیه مورد بحث، امام علی (ع) یا آن حضرت و اهل بیت معصوم پیامبر (ص) معرفی شده است.