تعقل، خردورزی و انتخاب اندیشه صحیح در زندگی انسان بسیار حائز اهمیت است. زیرا رفتار بیرونی آدمی در حقیقت جِلوه و نماد باورها و اندیشه درونی او می باشد. و اصولاً تفاوت اساسی میان انسانهای نیککردار و بدکردار به اعتقاد و تفکر آنها بر میگردد. با توجه به نقش بنیادین تعقل و اندیشه ورزی در زندگی انسان، قرآن کریم همواره انسانها را به این مهم فرا میخواند و کسانی را که از این امر بهره نمی گیرند، بدترین جنبدگان و کر و لال معرفی میکند . تفکّر و تعقل در موضوع شناخت انسان، مبدأ و معاد از جمله مسائل بسیار مهم در زندگی و سعادت هر فردی محسوب می شود. انسان اگر به درستی خویشتن را بشناسد، بداند چگونه و برای چه هدفی آفریده شده است و چه توانایی هایی در وجود او نهادینه شده است؟. می تواند به شناخت خدا و معاد نیز نائل شود. اعتقاد به مبدأ و معاد زندگی انسان را متحول می سازد. زیرا آدمی اگر خود را مخلوق آفریدگار حکیم، علیم و قدیر، بداند و همواره بر این عقیده باشد، که خداوند ناظر بر اعمال و رفتار اوست، زندگی این دنیا را مقدمه ای برای تعالی، تکامل و سعادت اخروی، می داند. هرگز به این دنیا دل نمی بندد. در زندگی دچار یأس و ناامیدی نمی شود. و هرگز ظلمی را بر بندگان خدا روا نمی دارد. در مقابل، اگر چنانچه انسان خودش را مخلوق موجودات بی شعوری بداند، که در آفرینش او هدفی نداشته اند، زندگی را منحصر به همین دنیا می داند و این دنیا را فرصتی برای خوش گذرانی بیشتر تلقی می کند. و در نتیجه ظلم، تعدی، تجاوز و استثمار دیگران را در همین راستا توجیه می نماید. با توجه به تحلیل مذکور و نوع نگاه انسان موّحد و غیرموّحد به زندگی و دنیا، اهمیّت و تاثیر درس اندیشه اسلامی، که متمرکز بر موضوعاتی همانند: انسان شناسی، خدا شناسی و معادشناسی و... می باشد، بیشتر روشن میگردد. از این رو کتاب درسنامه در شش فصل و چهارده درس سامان یافته است. در فصل نخست، که به انسان شناسی اختصاص دارد، طی درس اوّل و دوّم، مباحثی همانند اهمیت انسان شناسی، رابطه انسان شناسی با خدا شناسی، پیامبرشناسی، معادشناسی، زندگی هدفمند، انواع انسان شناسی، برتری انسان شناسی دینی، ابعاد مادی و معنوی وجود انسان، دلائل عقلی، تجربی و نقلی، تجرد روح مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم، طی درس سوم، با توجه به بار معنایی واژه های اسلام، ایمان و کفر، در جامعه اسلامی دارند
