امام خمینی (ره) با داشتن خصیصه ی «حیات و بیداری» که از لازمه های هدایت و رهبری است موفق به تشکیل حکومت اسلامی شدند. این دو خصیصه در داستان های فلسفی، تمثیلی و رمزی کسانی چون ابن سینا، ابن طفیل و سهروردی در قالب شخصیتی بنام حی بن یقظان به تصویر کشیده شده است؛ شخصیتی که با سلاح عقل نظری و عملی به یاری سالکان می رود تا بر جنود ظلمانی درون و برونشان غلبه کنند و از این راه به حیات درون و بلاد آباد دست بیابند. مقاله حاضر در تلاش است تا با بررسی وجه شباهت تنگاتنگ میان شخصیت نمادین این داستان ها و عملکرد بی بدیل حضرت امام (ره) به تبیین شخصیت امام در قالب این مفهوم بپردازد. و اثبات نماید که آنچه در این داستان ها به صورت آرمان برای بزرگان و حکما بوده است امام (ره) توانست به توفیق الهی عینیّت بخشیده جامه ی عمل بپوشاند.