محمدعلی ابوطالبیان

کاربرد تلفیقی محرک‌های رشد و کودهای زیستی با کودهای شیمیایی راهکاری بسیار مناسب جهت افزایش رشد و عملکرد گیاهان است. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1402-1401 در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان کنگاور بر گیاه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) به شیوه فاکتوریل با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای پژوهش شامل محلول‌پاشی اسید هیومیک در سه سطح عدم مصرف (محلول‌پاشی با آب)، محلول‌پاشی 3 و 6 در هزار، کود فسفات در دو سطح کاربرد و بدون کاربرد و کود زیستی بیوفسفات در دو سطح استفاده و عدم استفاده بودند. نتایج حاصل از مطالعه حاضر بیانگر آن است که کاربرد اسید هیومیک، فسفر و بیوفسفر موجب افزایش عملکرد و کیفیت آفتابگردان نسبت به تیمار شاهد شدند. در این میان تیمار اسید هیومیک 6 در هزار عملکرد مناسب‌تری نسبت به تیمار اسید هیومیک 3 در هزار داشت. کاربرد بیوفسفر نسبت به فسفر افزایش بیشتری در درصد روغن و عملکرد دانه داشت. بیشترین درصد روغن به میزان 73/47 درصد و بیشترین عملکرد دانه به میزان 42/3278 کیلوگرم در هکتار مربوط به اثر متقابل بیوفسفر+ فسفر+ اسید هیومیک 6 در هزار بود. کمترین درصد روغن به میزان 18/41 درصد و کمترین عملکرد دانه نیز به میزان 87/2611 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد (عدم مصرف) مشاهده شد. اسید هیومیک 6 در هزار پروتئین دانه را 23/25 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. همچنین کاربرد فسفر 74/13 درصد و مصرف بیوفسفر 07/23 درصد نسبت به عدم مصرف (شاهد) پروتئین دانه را افزایش دادند. در پژوهش حاضر محلول‌پاشی اسید هیومیک 6 در هزار در مقاسه با عدم مصرف اسید هیومیک میزان اسید لینولئیک و اسید اولئیک را به ترتیب 8 و 7/21 درصد افزایش داد. همچنین کاربرد بیوفسفر توانست اسید اولئیک را 10 درصد و اسید لینولئیک را 5/3 درصد بیشتر کند. کاربرد اسید هیومیک موجب افزایش کارایی زراعی فسفر شد و اسید هیومیک 6 در هزار 08/84 درصد نسبت به شاهد سبب افزایش کارایی زراعی فسفر شد. مصرف بیوفسفر 23/86 درصد نسبت به عدم مصرف کارایی زراعی فسفر را افزایش داد. کاربرد توأم اسید هیومیک 6 در هزار + فسفر+ بیوفسفر بهترین تیمار تحقیق حاضر بود. زیرا این تیمار سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان شد و قابل توصیه به کشاورزان است.