محمدعلی ابوطالبیان

این تحقیق به منظور درک اثر متقابل نوع کود نیتروژنی(اوره، سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم)، روش مصرف(نواری، پخش)آنها و کاربرد فسفر و بر عملکرد و کارایی مصرف فسفر و شاخص های فیزیولوژیکی ذرت هیبرید BC678 انجام شد. پژوهش حاضر در بهار و تابستان 1398 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان بصورت فاکتوریل با سه فاکتور بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول نوع کود نیتروژنی با سه سطح اوره، سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم، فاکتور دوم شیوه مصرف کود نیتروژنی با دو سطح مصرف نواری (به میزان40 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتاردر هنگام کاشت) و مصرف پخش و فاکتور سوم نیز کود فسفات در دو سطح مصرف( به صورت نواری) و عدم مصرف بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که نوع کود نیتروژن بر صفات تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، عملکرد بیولوژیک، کارایی زراعی فسفر، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، سرعت فتوسنتز خالص و ماده خشک کل معنی دار بود. در مورد اثر اصلی روش استفاده از کود نیز صفات تعداد بلال در بوته، وزن هزار دانه معنی دار بودند و سایر صفات مورد بررسی، تحت تاثیر شیوه مصرف کود نیتروژنی قرار نگرفتند. اثرات متقابل سه گانه بر صفات تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی و سرعت فتوسنتز خالص معنی دار شد و سایر صفات معنی دار نشدند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بالاترین عملکرد دانه ذرت با میانگین 11430 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار سولفات آمونیوم در روش نواری همراه کاربرد فسفر به دست آمد و کمترین میزان نیز با میانگین 5310 کیلوگرم در هکتار مربوط به کاربرد اوره، روش پخش و عدم کاربرد فسفر بود. در این پژوهش کاربرد نواری نیترات آمونیوم در مقایسه با مصرف پخش آن، عملکرد بیولوژیک را حدود 26 درصد افزایش داد. همچنین کارایی مصرف آب در حضور فسفر با مصرف نواری سولفات آمونیوم نسبت به مصرف نواری اوره 25 درصد بیشتر شد و به 27/1 کیلوگرم دانه بر مترمکعب آب رسید اما در نبود فسفر، مصرف نواری نیترات آمونیوم کارایی مصرف آب را نسبت به مصرف نواری سولفات آمونیوم حدود 34 درصد بالاتر برد. صفت مهم کارایی زراعی فسفر نیز در شرایط مصرف پخش اوره بالاتری