محمدعلی ابوطالبیان

این پژوهش به منظور اثر کاربرد همزمان مایکوریز و کود فسفات بر برخی از شاخص های فیزیولوژیکی رشد و عملکرد غده سیب زمینی تحت شرایط تنش خشکی، در سال زراعی 1397 انجام شد. پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اول، تنش خشکی در سه سطح آبیاری پس از 60 (شاهد)، 80 و 100 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A بود. عامل دوم مایکوریز (Glomus mossea) در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد. عامل سوم کود فسفات در دو سطح مصرف و عدم مصرف، در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در شرایط عدم تنش خشکی، بیشترین شاخص سطح برگ با کاربرد مایکوریز 5/10 درصد کاهش یافت اما در تنش ملایم و شدید خشکی، استفاده از مایکوریز، آن را به ترتیب 3/12 و 8/18 درصد افزایش داد. در تنش شدید خشکی، مایکوریز سرعت جذب خالص و سرعت رشد محصول را به ترتیب 6/43 و 76 درصد افزایش داد. در هر سه سطح تنش خشکی، حضور مایکوریز سبب افزایش کارایی زراعی فسفر شد. در تحقیق حاضر بالاترین کارایی مصرف آب از تیمار تنش خشکی ملایم در شرایط کاربرد فسفات و مایکوریز به میزان 72/5 کیلوگرم غده بر مترمکعب آب به دست آمد. حضور مایکوریز در شرایط عدم تنش خشکی، اثری معنی دار بر عملکرد غده نداشت اما در سطوح ملایم و شدید تنش خشکی، مایکوریز عملکرد غده را به ترتیب 4/16 و 7/34 درصد بهبود بخشید درحالی که در تنش شدید خشکی، کاربرد فسفات نسبت به عدم مصرف فسفات، تنها عملکرد غده را 8/15 درصد بیشتر کرد. تعداد غده در بوته نیز تنها تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت و در تنش شدید کاهش قابل توجهی داشت. در این تحقیق درصد همزیستی مایکوریزایی در سطح تنش ملایم خشکی نسبت به شرایط عدم تنش خشکی، 59 درصد بیش تر بود. همچنین وجود مایکوریز میزان فسفر، روی، نشاسته و پروتئین غده را در سطح تنش ملایم خشکی در شرایط مصرف فسفات نسبت به همان شرایط در نبود تنش خشکی ، به ترتیب 72، 3/17، 10 و 27درصد افزایش داد. بنابراین برای تولید سیب زمینی در شرایط کمبود رطوبت، کاربرد مایکوریز به همراه کود فسفات مناسب است.