محمدعلی ابوطالبیان

نیتروژن و فسفر به عنوان عناصر غذایی ضروری، در رشد و نمو گیاهان مطرح می‎باشند. از طرفی نحوه مصرف کود، نقش مهمی در جذب عناصر و صرفه جویی در مصرف آن دارد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در منطقه بهار همدان در سال 1396 به اجرا در آمد که در آن نوع کود فسفر در سه سطح (عدم مصرف، سوپر فسفات تریپل و دی آمونیوم فسفات)، کود نیتروژن در دو سطح (مصرف نواری و پخش سطحی) و رقم سیب زمینی در سه سطح (اگریا، بانبا و سانته) به صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین شاخص سطح برگ (27/5)، سرعت رشد (22/13 گرم بر متر مربع در روز) و ماده خشک کل (86/582 گرم بر متر مربع) از مصرف دی‎آمونیوم فسفات به همراه جایگذاری نیتروژن در رقم آگریا بدست آمد. نتایج نشان داد که در شرایط کمبود فسفر، شیوه مصرف نیتروژن بر بیشتر شاخص‎های رشد تاثیری ندارد اما عملکرد غده رقم آگریا در کمبود فسفر می تواند با مصرف نواری نیتروژن افزایش یابد. در این تحقیق استفاده از دی‎آمونیوم فسفات در مقایسه با سوپر فسفات تریپل سبب افزایش بیشتر شاخص‎های رشد بررسی شده گردید اما تاثیر کاربرد نواری نیتروژن همراه سوپر فسفات تریپل نسبت به عدم جایگذاری آن، در سوپر فسفات تریپل بیشتر از دی‎آمونیوم فسفات بود. شاخص کلروفیل در هنگام مصرف دی‎آمونیوم فسفات تحت تاثیر شیوه مصرف نیتروژن قرار نگرفت در حالی‎که جایگذاری نیتروژن در مقایسه با مصرف غیر جایگذاری آن در شرایط مصرف سوپر فسفات تریپل آن را 5/6 درصد افزایش داد. نتایج مربوط به عملکرد غده نشان داد، در صورتی همراه با سوپر فسفات تریپل کود نیتروژن جایگذاری گردد، عملکرد بانبا 4/25 درصد افزایش می‎یابد. در نهایت بالاترین عملکرد غده در هر سه رقم به ویژه آگریا و بانبا در شرایط مصرف نواری نیتروژن به همراه دی‎آمونیوم فسفات حاصل شد.