محمدرضا عبداللهی

تولید بذور هیبرید به عنوان یکی از اهداف اصلاحی مهم در گیاه خیار نیاز به تولید لاین‌های خالص والدینی دارد. با استفاده از روش‌های نرزایی مانند کشت بساک می‌توان در کوتاه‌ترین زمان به گیاهان دابل هاپلوئید و به دنبال آن به لاین‌های خالص رسید. درک مکانیسم‌های مولکولی دخیل در برنامه‌ریزی مجدد میکروسپورها به سمت رویان‌زایی گامتی، یکی از اهداف اصلی مطالعات در این زمینه است. در این مطالعه بیان برخی از ژن‌های مسئول رویان‌زایی سوماتیکی در کالوسهای حاصل از کشت بساک ژنوتیپ‌های مختلف خیار مورد بررسی قرار گرفت. ژن‌های مورد بررسی شامل SERK ، AGL15 و WUS و ژنوتیپ‌های مورد بررسی شامل DONSKOJ175 (704)، Spangbjerg (238)، NIMBUS (656)، MSU61116 (697)، CUS619 (619)، pepino (503) و Tetri kitri (462) بودند. اندازه‌گیری میزان بیان نسبی ژن‌ها با استفاده از روش Real Time PCR انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان بیان ژن SERK در ژنوتیپ 656 (66/4) به دست آمد. بالاترین مقدار بیان ژن AGL15 مربوط به ژنوتیپ‌های 656 (0105/0) و 503 (0102/0) بود و بالاترین مقدار بیان ژن WUS در ژنوتیپ 656 (33/0) حاصل شد. همچنین بالاترین میزان صفت میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک در ژنوتیپ 656 (38/1 رویان) و ژنوتیپ 503 (2/1 رویان) مشاهده گردید.