محمدرضا عبداللهی

گیاهان هاپلوئید، گیاهانی با نصف تعداد کروموزومهای گیاهان دیپلوئید می باشند که کاربردهای فراوانی در مطالعات ژنتیکی و به نژادی گیاهی دارند. رویان زایی گامتی از طریق کشت بساک و کشت میکروسپور (روشهای آندروژنز) و همچنی کشت گامتوفیت ماده (ژینوژنز) از روشهای درون شیشه ای پرکاربرد در تولید گیاهان هاپلوئید می باشند. القاء موفقیت آمیز میکروسپورها به طرف مسیر اسپوروفیتیک و همچنین القاء ژینوژنز در سلولهای کیسه رویانی نیازند فراهم کردن شرایط مناسب است. عوامل متنوعی بر القاء موفقیت آمیز آندروژنز و ژینوژنز نقش دارند که در مطالعات گذشته به طور مفصل برسی شده اند. شرایط رشد و ژنتیک گیاهان مادری، مرحله رشد و نموی میکروسپور، نوع و ترکیب محیط کشت مورد استفاده، تنظیم کننده های رشد، پیش تیمارهای دمایی (گرمایی و سرمایی)، پیش تیمارهای فیزیکی از قبیل سانتریفیوژ و شوک الکتریکی، پیش تیمارهای شیمیایی از قبیل کلشی سین و بوتانول، ترکیبات تغییر دهنده ساختار کروماتین، 2,4-D در غلظتهای بالا، عصاره دود گیاهی (بوتنولید) و سایر ترکیبات شیمیایی به عنوان عوامل موثر در القاء آندروژنز و ژینوژنز می باشند که در طول 15 سال اخیر، اثر شان بر تولید هاپلوئید ها در برخی از گیاهان زراعی، باغی، دارویی و زینتی مختلف در دانشگاه بو علی سینا همدان مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعه مروری حاضر، از بین این عوامل، اثر برخی ترکیبات تغییر دهنده ساختار کروماتین بر القاء آندروژنز و ژینوژنز در برخی گونه های گیاهی (جدول 1) مورد بررسی قرار خواهد گرفت