محمدرضا عبداللهی

آگلونما از گیاهان زینتی تک‌لپه‌ای به شمار می‌رود که به‌عنوان یک گیاه گلدانی در سراسر دنیا مشهور است. امروزه کشت بافت گیاهی در صنعت گل‌کاری از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند به طور مستقل و یا به‌عنوان مکمل روش‌های کشت سنتی ایفای نقش کند. به‌منظور به‌دست‌آوردن پروتکل باززایی غیرمستقیم تکثیر تجاری گیاه آگلونما از ریزنمونه‌های مختلف آگلونما درون شیشه‌ای ⸲ رقم هپینس ولنتاین استفاده شد. این ریزنمونه‌ها بر روی محیط کشت MS با ترکیب‌‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد IBA(۰-1 میلی‌گرم در لیتر) ⸲ Kin(۰-1-1.5-2-3 میلی‌گرم در لیتر) ⸲ NAA(۰-0.2-0.5-1 میلی‌گرم در لیتر) ⸲ Zeatin(۰-1-2-2.5 میلی‌گرم در لیتر) ⸲ TDZ(۰-1.5 میلی‌گرم در لیتر) و 0-1-1.5-2-3)BAP میلی‌گرم در لیتر) کشت شدند. این آزمایش با استفاده از مواد جهش‌زای شیمیایی که شامل کلشی سین با دز (۰⸲ 001/0⸲ 002/0⸲ 003/%0) ⸲ اوریزالین با دز (۰⸲001/0⸲ 002/0⸲ 003/0%) و EMS با دز (0⸲ 2/0⸲ 4/0⸲6/0⸲ 02/0⸲ 04/0⸲ 06/%0 ) می‌شوند انجام شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر اساس نتایج⸲ بیشترین درصد کالوس زایی در محیط MS به حاوی ۱.۵ میلی‌گرم در لیتر TDZ مشاهده شد. بیشترین درصد باززایی گیاه در محیط MS حاوی ۱ میلی‌گرم در لیتر Kin و ۲ میلی‌گرم دار لیتر BAP به دست آمد. بیشترین درصد پرآوری با استفاده از ۱.۵میلی‌گرم در لیتر BAP و ۱ میلی‌گرم در لیتر Kin در MS و بیشترین درصد ریشه دهی با استفاده از ۰.۵میلی‌گرم در لیتر NAA در محیط MS به دست آمد. گیاهچه‌های ریشه‌دار به طور موفقیت‌آمیزی در گلخانه سازگار شدند. در تمام تیمارهای ماده جهش‌زای EMS ریزنمونه‌ها از بین رفتند. در تیمار‌های اوریزالین⸲ در حالت(محیط کشت) جامد در غلظت‌های ۰.۰۰۱و ۰.۰۰۳ (درصد)در ۷ روز( ریزنمونه ها به مدت ۷ روز در این غلظت ها قرارداشتند )دچار تغییر شدند. در تیمارهای کلشی سین در حالت(محیط کشت) مایع در غلظت‌های ۰.۰۰۲و ۰.۰۰۳(درصد)در ۲ روز(ریز نمونه ها به مدت 2 روز در این غلطت ها قرارداشتند) دچار تغییر شدند. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمون فلوسایتومتری در غلظت 0.002درصدکلشی سین در 1روز( ریزنمونه ها به مدت 1 روز در غلظت 0.002درصدقرار داشتند) از گیاه 100درصد دیپلوییدی⸲ 86.1 درصدتتراپلوییدی ایجاد شد. در غلظت0.003درصدکلشی سین در 1روز(ریزنمونه ها به مدت 1 روز در غلظت 0.003درصدقرار داشتند) از گیاه 100درصددیپلوییدی⸲ 85.7 درصد تتراپلوییدی به دست آمد و درغلظت 0.001درصداوریزالین در 1 روز(ریزنمونه ها به مدت 1 روز در غلظت 0.001درصدقرار داشتند) از گیاه دیپلوییدی⸲ 74.2درصدتتراپلوییدی به دست آمد.