محمدرضا عبداللهی

ایجاد گیاهان هاپلویید و دابل هاپلویید از طریق آندروژنز یکتکنیک بسیار مفیداست که در اصلاح محصولات زراعیو پژوهشهایبنیادیاستفاده میشود. در بین محصولات زراعیدانههایروغنیاز اهمیت خاصیبرخوردارند و دارایذخایر غنیاز اسیدهایچرب هستند. گیاه روغنی-داروییکاملینا از خانواده براسیکاسه است و در سالهایاخیر توجه زیادیرا به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت و خواص دانهیروغنیکاملینا در تغذیه انسان میتوان از تولید گیاهان هاپلویید به عنوان روشیکارآمد و سریع در اصلاح این گیاه بهره برد. در این پژوهش تاثیر تنظیم کنندههایرشد2,4-D ،BAPو NAA، پیش-تیمار n-بوتانول و کلشیسین بر رویبساکها و اعمال پیشتیمارهای2,4-Dو 5-آزاسیتیدین و همچنین شرایط رشد گیاهان مادری(مزرعه و اتاق رشد گیاهی) و اعمال پیشتیمارهای سرمایی و گرمایی بر روی بساک گیاهان رشد یافته در این شرایط بر کالوسزاییو رویانزاییدر کشت بساک گیاه کاملینا (Camelina Sativa L. )در محیط کشت جامد مورد بررسیقرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از ترکیب هورمونی2میلیگرم در لیتر2,4-Dو 5/0میلیگرم در لیتر BAPدر محیط کشت B5با ویتامینهایNLNبیشترین درصد کالوسزایی، سرعت کالوسزاییو میانگین تعداد رویانبه ازایهر بساک را ایجاد میکند و مناسبترین ترکیب هورمونیبکار رفته در کشت بساک کاملینا بود. پیشتیمار بساکها توسط n-بوتانول 1% به مدت 5ساعت، بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک و سرعت کالوسزایی را نشان داد. استفاده از 200میلیگرم در لیتر کلشیسین بالاترین سرعت کالوسزایی را ایجاد کرد و از کاربرد 50و 200میلیگرم در لیتر کلشیسین به مدت 22ساعت بیشترین درصد کالوسهای با اندازه4-3میلیمتری و رویانزایی گامتی، بدست آمد. نتایج حاصل از مطالعه اثر پیشتیمار 2,4-Dو5-آزاسیتیدین بر روی بساکهای کاملینا مورد ارزیابی قرار گرفت که استفاده از 200میکرومول 2,4-Dو 50میکرومول 5-آزاسیتیدین بالاترین سرعت کالوسزایی را ایجاد کرد و بیشترین درصد کالوسهایی با اندازه 4-3میلیمتری مربوط به کاربرد 100میکرومول 2,4-Dبود و همچنین کاربرد 200میکرومول 2,4-Dو 100میکرومول 5-آزاسیتیدین بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را تولید کرد. اثر شرایط رشد گیاهان مادریو پیشتیمارهایسرماییبر کشت بساک کاملینانشان داد که گیاهان رشد یافته در اتاق رشد گیاهیبا پیشتیمار سرماییC ̊4برای4روز بیشترین مقدار صفات ذکر شده