محمدرضا عبداللهی

کی از فرآیندهای کنترلی در بسیاری از گیاهان از جمله چغندرقند انتقال از مرحله رشد رویشی به زایشی می­باشد که توسط شبکه پیچیده­ای از پروتئین­ها تنظیم می­شود. تاکنون چندین مسیر تنظیمی دخیل در مسیر گل­دهی و بولتینگ و ژن­های موثر در آن­ها در گیاه مدل آرابیدوپسیس شناسایی شده است. یک مسیر موثر در انتقال از مرحله رویشی به زایشی مسیر وابسته به سن است که تحت­تاثیر دو miRNA172 و miRNA156 می باشد. ژن­های کدکننده miRNA ها در بین گیاهان بسیار گسترده و حفاظت­شده هستند. در این تحقیق، برای شناسایی توالی این دو ژن در ژنوم چغندرقند، توالی آن­ها از چندین گیاه جمع­آوری و با توالی­های Refseq-genomic چغندرقند مورد هم­ردیفی قرار گرفتند. نواحی با توالی مشترک شناسایی و اطلاعات آن­ها به طور دقیق مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که در ژنوم چغندرقند برای ژن کدکننده miR156 فقط 127 جفت باز از کروموزوم شماره 2 و ژن کدکننده miR172 فقط 110 جفت ­باز از کروموزوم شماره 9 دارای توالی­های کامل پیش­ساز miRNA بودند. جداسازی ژن کدکننده miR156 از ژنوم گیاه چغندرقند، با طراحی آغازگرهای اختصاصی از نواحی ابتدا و انتهای ژن انجام گرفت. ژن کدکننده miR156 توسط تکنیک واکنش زنجیره­ای پلیمراز و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی MIRF و MIRR از روی DNA ژنومی چغندرقند تکثیر شد. همانگونه که انتظار می­رفت قطعه DNA 127 جفت باز تکثیر شد و در نهایت از طریق توالی­یابی مشابهت 99 درصدی توالی تکثیر شده با توالی شناسایی شده ژن کدکننده miR156 به دست آمد و صحت توالی شناسایی شده به عنوان ژن کدکننده miR156 در چغندرقند تأیید گشت. شناسایی و مطالعه این ژن­های مؤثر در فرآیند گل­دهی راه را برای قابلیت بررسی عملکرد دقیق آن­ها در فرآیندهای گل­دهی و بولتینگ چغندرقند خواهد گشود.