محمدرضا عبداللهی

گل اطلسی از مهم ترین گیاهان باغچه ای در جهان محسوب می شود که معمولاً از طریق بذر تکثیر می شود. کشت بافت تکنیکی است که امکان تولید سریع بسیاری از گیاهانی که از لحاظ ژنتیکی مشابه هستند را با فضاهای محدود و زمان کوتاه فراهم می آورد. در این پژوهش تأثیر ژنوتیپ های مختلف اطلسی، اثر غلظت های مختلف هورمون 2,4-D و بنزیل آمینوپورین، پیش تیمارهای مختلف سرمایی و گرمایی بر کالوس زایی و رویان زایی گامتی در کشت بساک گیاه اطلسی (Petunia sp.) در محیط جامد B5 بررسی شد. نتایج نشان داد که در پیش تیمار سرمایی بین ژنوتیپ های مختلف اطلسی از نظر درصد کالوس زایی و میانگین رویان به بساک، اختلاف آماری معنی داری در سطح 0.01 وجود داشت. در پیش تیمار سرمایی بالاترین درصد کالوس زایی مربوط به ژنوتیپ Tango rose star و بالاترین میانگین رویان به بساک در ژنوتیپ double cascade burgundy مشاهده شد. در پیش تیمار گرمایی نیز بین ژنوتیپ های مختلف اطلسی از نظر درصد کالوس زایی اختلاف معنی داری در سطح 0.01 وجود داشت. در این پیش تیمار، از نظر رویان زایی، اختلاف آماری معنی داری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه مشاهده نشد. نتایج نشان داد که بهترین ترکیب هورمونی 2,4-D (2 میلی گرم در لیتر) و بنزیل آمینوپورین (1 میلی گرم در لیتر) ، بالاترین درصد کالوسزایی را داشت. در پیش تیمار سرمایی بالاترین درصد کالوس زایی مربوط به پیش تیمار بساک، در دمای 10 درجه سانتی گراد به مدت 3 روز بود. از نظر میانگین رویان به بساک در پیش تیمارهای مختلف سرمایی اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. در پیش تیمار گرمایی بالاترین درصد کالوس زایی و بالاترین میانگین رویان به بساک در پیش تیمار 32 درجه سانتی گراد به مدت 3 روز، مشاهده شد. پیش تیمار شوک الکتریکی بر خلاف نوع محیط القای شوک، اثر معنی داری در کالوس زایی بساک ها نداشت. استفاده از محیط القای شوک آب + ساکارز 130 گرم در لیتر کالوس زایی بالاتری نسبت به استفاده از محیط القای شوک B5 به همراه ویتامین های محیط NLN و ساکارز 130 گرم در لیتر داشت.