بهمنظور شناسایی مهمترین صفات تأثیرگذار بر عملکرد دانه و ارزیابی تنوع ژنتیکی 2 رقم لوبیا، سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سه شرایط نرمال، تنش رطوبتی قبل از غلافدهی و تنش رطوبتی پس از غلافدهی انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت ارقام برای اغلب صفات در مجموع شرایط رطوبتی معنیدار شد، که بیانگر وجود پتانسیل ژنتیکی متفاوت در بین ارقام میباشد. ارقام دانشکده و درسا دارای بیشترین و ارقام گلی و صیاد دارای کمترین میزان عملکرد دانه در مجموع سه شرایط رطوبتی بودند. میزان عملکرد دانه کل ارقام با گذار از شرایط نرمال به تنش رطوبتی کاهش قابل توجه و معنیداری داشت که این % بیانگر تأثیرگذاری تنش رطوبتی بود. در حقیقت، اثر شرایط مختلف رطوبتی برای کلیه صفات بهجز تعداد روز از کاشت تا 04 غلافدهی، تعداد روز از کاشت تا رسیدن فیزیولوژیکی و شاخص برداشت از نظر آماری ) p< 0.05 ( معنیدار شد. نتایج همبستگی صفات نشان داد که صفات وزن غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیکی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، وزن صد دانه و طول دوره پر شدن دانه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنیداری داشتند. نتایج تجزیه رگرسیون گامبهگام بیانگر آن بود که در مجموع سه شرایط محیطی، مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه بهترتیب شامل وزن غلاف در بوته، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیکی و تعداد غلاف در بوته بودند. همچنین درمجموع سه شرایط رطوبتی، تعداد غلاف در بوته دارای بالاترین ضرایب تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی بود.
