مطالعات هاپلوئیدی بسیار کمی بر روی گیاهان دارویی در مقایسه با سایر گیاهان زراعی انجام گرفته است. روش های هاپلوئیدی می توانند به عنوان یک ابزار مهم جهت پیشبرد برنامه های اصلاحی گیاهان دارویی بکار گرفته شوند. در این پژوهش، واکنش بساک های گیاه گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) به کشت درون شیشه ای مورد مطالعه قرار گرفت و اثر تنظیم کننده های رشد، پیش تیمارهای دمایی، نوع و غلظت کربوهیدرات و اثر عصاره آبی دود بر کالوس زایی و رویان زایی گامتی بساک های کشت شده بررسی گردید. نتایج نشان داد که مرحله میکروسپوری مناسب جهت کشت بساک های گاوزبان اروپایی مرحله تک هسته ای میانی تا تک هسته ای انتهایی می باشد و مراحل میکروسکوپی مذکور در غنچه هایی با اندازه 7-5 میلی متری مشاهده گردید.القای کالوس و رویان های گامتی در محیط کشت محتوی نمک های معدنی B5 و ویتامین های NLN که با هورمونتوفوردییا هورمون بنزیل آمینوپورین و یا ترکیبی از این دو غنی شده بود، حاصل شد. استفاده از 2 میلی گرم در لیتر توفوردی و 1 میلی گرم در لیتر بنزیل آمینوپورین در محیط القای کالوس و رویان، مناسب ترین ترکیب هورمونی بکار رفته در کشت بساک گاوزبان اروپایی بود. نتایج حاصل از مطالعه اثر پیش تیمارهای دمایی بر کشت بساک گاوزبان نشان داد که پیش تیمار سرمایی بساک های کشت شده در°C 4 به مدت 4 روز بیشترین درصد کالوس زایی، کالوس های رویان زا و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را ایجاد می نماید. همچنین، نتایج بدست آمده از آزمایش اثر پیش تیمار گرمایی بر میزان کالوس زایی و رویان زایی گامتی در کشت بساک گاوزبان اروپایی حاکی از اثر مثبت پیش تیمارهای گرمایی در بهبود القای کالوس و رویان در کشت بساک گیاه مورد بررسی بود، به طوری که بالاترین درصد کالوس زایی در پیش تیمار گرمایی بساک های کشت شده در°C 30 به مدت 14 روز حاصل شد. از سوی دیگر، نگهداری بساک ها در°C 32 به مدت 3 روز بیشترین درصد کالوس های رویان زا و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را ایجاد کرد. کشت بساک گاوزبان اروپایی در محیط کشت حاوی مالتوز، به طور معنی داری صفات درصد کالوس زایی، کالوس های رویان زا و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را نسبت به محیط های دارای ساکارز (در غلظت مساوی) افزایش داد. به عبارت دیگر مالتوز در آندروژنز بساک های کشت شده گاوزبان، بسیار سودمندتر از س