موسی اعظمی

یکی از رویکردهای مهم در برنامه ریزی کشاورزی، بررسی آمایشی نظامهای تولید جهت شکل گیری و تبیین مسائل سیاستگذاری توسعه پایدار منطقه ای است. در این شرایط، یکی از راهکارهای اساسی در شناخت مسائل کشاورزی، منطقه بندی کشاورزی است. این روش الگویی مناسب و با اهمیت برای ارزیابی منابع اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر منابع مورداستفاده در کشاورزی است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی باهدف منطقه بندی شهرستانهای استان همدان بر اساس شاخصهای کشاورزی تدوین شده است. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه مبنی بر مطالعه آمار و اسناد و تحقیقات پیشین استفاده شده است. محدوده موردمطالعه شامل 9 شهرستان استان همدان است. برای تحلیل دادهها از روش تصمیمگیری چند معیاره TODIM استفاده شده است. سپس خروجی داده ها با استفاده از نرم افزار GIS ، تحلیل و نمایش داده شده است. نتایج مطالعات کمی تحقیق نشان داد، شهرستانهای استان همدان ازنظر شاخصهای کشاورزی در شرایط یکسانی قرار ندارد و هر شهرستان بسته به شرایط و فرایندهای مؤثر در این زمینه، در برخی شاخصها توسعه یافته و در برخی ضعیف است. به طوری که در شاخص انسانی طبیعی، شهرستانهای کبودرآهنگ ) 1 = T (، ملایر ) 0.949 = T (، در شاخص زیرساختی، شهرستانهای کبودرآهنگ ) 1 = T (، بهار ) 0.956 = T (، در شاخص زراعت، شهرستانهای رزن ) 1 = T (، کبودرآهنگ )( 979 = T ، در شاخص باغبانی، شهرستانهای همدان ) 0.677 = T (، ملایر ) 1 = T (، در شاخص دامپروری شهرستانهای نهاوند ) 1 = T (، همدان ) 0.874 = T ( و در شاخص کل نیز شهرستانهای ملایر ) 1 = T (، کبودرآهنگ ) 0.995 = T (، توسعهیافته هستند. درنهایت شهرستان فامنین توسعه نیافته، شهرستان تویسرکان کمتر توسعه یافته، شهرستانهای بهار و اسدآباد نسبتاً توسعه یافته و شهرستانهای ملایر، همدان، کبودرآهنگ، رزن و نهاوند توسعه یافته هستند.جهت توسعه کشاورزی متعادل و متوازن در استان، توجه به تفاوتها و ظرفیتها، بهبود و نوسازی زیرساختهای کشاورزی و برنامه ریزی و سیاستگذاری در حوزه کشاورزی با رویکرد توسعه متعادل منطقه ای ضروری است