لیلی ایزدی کیان

گستره مورد بررسی نقشه زمین شناسی 1:100000 نهاوند می باشد، که از نظر جایگاه ساختاری، بخشی از دو پهنه ساختاری سنندج- سیرجان در شمال شرقی و پهنه ساختاری زاگرس مرتفع در جنوب غربی است. به علت برخورد بین صفحات تکتونیکی عربی و اوراسیا تمامی واحدهای سنگی محدودۀ مورد مطالعه نابرجا بوده و ارتباط (بیش از 90%)واحدهای سنگی با یکدیگر گسله می باشد. در ارزیابی و تحلیل فعالیتهای نئوتکتونیکی منطقه به 72 حوضه تقسیم گردیده است. به کمک بررسی مقاومت سنگهای منطقه، شواهد و اشکال ژئومورفولوژیک (شامل پرتگاه های گسلی جوان، سطوح مثلثی شکل، عدم کوهپایه، تپه های مسدود کننده، مخروط افکنه ها و انحراف آبراهه و درههای خطی) و استفاده از شش شاخص ژئومورفولوژیکی( شاخص هایHi ، Sl..VF، AF .T،Smf) برای تعیین مقدار کمی عوامل تکتونیکی و از شاخص طبقه بندی lAT ، برای هر 72 حوضه منطقه طبقه بندی فعالیت تکتونیکی منطقه تعیین گردید. با توجه به توضیحات مربوطه و مقادیر شاخص های مورفومتری، حوضه های منطقه از نظر تکتونیکی به عنوان یک منطقه با فعالیت بسیار شدید تا متوسط تکتونیکی طبقه بندی شده اند. بیشترین مقادیر فعالیت تکتونیکی در اثر برخاستگی در بخش شمال شرقی ، جنوب غربی تا میانی منطقه محاسبه شد. بیشترین فعالیت تکتونیکی در اثر برخاستگی در بخش جنوبی و جنوب غربی نشانگر فعالیت گسل های معکوس و راندگی های زاگرس(شامل گسل های رانده گرین، سنگ سوراخ و گاماسیاب) است. در حوضه های بخش میانی و جنوب غربی که در اثر شروع بالا آمدگی حاصل خمیدگی در پایانه انتهایی و عملکرد گسل های راستالغز راستبر گیل آباد و گرون (گارون) است. برای حوضه های شمال شرقی عامل راندگی در پهنه رورانده گودین- باباکمال- بانسره و پهنه رورانده قارلوق- سیاه دره – نهاوند بود. این پهنه برشی معکوس بزرگ در سمت شمال شرق منطقه شیست های منطقه نهاوند را تحت تاثیر قرار داده است. این پهنه برشی به سمت شمال شیب دارد و حرکتی به سمت جنوب دارد. جهت یابی پهنه برشی با توجه به مدل ترافشارش در منطقه همخوانی دارد. مقادیر اندک این شاخص در امتداد گسل های راستالغز عهد حاضر( گسل های راستالغز راستبر نهاوند و گیل آباد و گرون (گارون)بوده است که خود می توانند گویای تکتونیک فعال در منطقه باشند ، با توجه به الگوی خطواره ها در منطقه مورد مطالعه که با استفاده از استخراج اتوماتیک و برداشت های صحرایی م