لیلی ایزدی کیان

منطقه مورد مطالعه با مساحت 570کیلومتر مربع در جنوب شرق زنجان واقع گردیده که بخش هایی از شهرستان های خدابنده و سلطانیه را شامل می شود. این منطقه به طول های جغرافیایی ˝34ˊ37˚48و ˝56ˊ52˚48درجه شرقی و عرض جغرافیایی08ˊ13˚36 و ˝34ˊ26˚36درجه شمالی محدود می گردد . سازندهای کهر، بایندر، سلطانیه، باروت، زاگون، لالون و میلا، دورود، روته، شمشک ، دلیچای ، لار و کرج با لیتولوژی خاص خود تشکیلات سنگی این ناحیه را شامل می شوند. علاوه بر این در منطقه مورد مطالعه رسوبات مربوط به پلیوسن و کواترنری گسترش فراوانی دارند. همچنین سنگ های پلوتونیکی معروف به گرانیت خرمدرق به سن ترشیری در گوشه شمال غربی این منطقه رخنمون دارند. هر چند که رسوبات و سازند های موجود در این منطقه منطبق با زون البرز می باشد ولی با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه و وجود توده های نفوذی مربوط به دوران ترشیری در شمال غرب محدوده و همچنین سازند کرج با لیتولوژی توف، بازالت، آندزیت ریولیت و … به سن ائوسن این ایده را که این منطقه بخشی از زون ارومیه دختر بوده و سنگهای آذرین مذکور نیز در اثر فرایند زیر رانش صفحه عربی به زیر خرده قاره ایران مرکزی به وجود آمده و این سنگها در بخش کمان ماگمایی این فرایند به وجود آمده را ایجاد می نماید. در این منطقه ساختارهای متعدد و متنوع تکتونیکی با سنین مختلف مشاهده می گردد که شامل گسل ها، چین خوردگی ها، شکستگی ها و درزه ها می باشد. روند گسل های اصلی این منطقه شمال غرب – جنوب شرقی می باشد که مهمترین آنها سیستم گسلی راندۀ سلطانیه می باشد. گسل سلطانیه به صورت یک راندگی واحد نبوده و می بایست در مورد آن از سیستم راندگی سلطانیه استفاده شود. از دیگر گسل های موجود در این منطقه گسل ینگجه-ترکانده با روند غرب شمال غرب- شرق جنوب شرقی می باشد. راندگی آق داغ نیز موجب رانده شدن سنگ های آهکی سازند لار گردیده است و خش لغزهای مربوطه در سنگهای کربناته به خوبی حفظ شده است. علاوه بر موارد مذکور گسل های متعدد دیگری نیز در این منطقه با مقیاس کوچکتر وجود دارند که روند آنها شمالی-جنوبی، شرقی-غربی و شمال شرق- جنوب غربی می باشد. ساختار های شکل پذیر این ناحیه را نیز چین خوردگی-ها شامل می شوند از جمله مهمترین چین خوردگی های بزرگ مقیاس این ناحیه می توان به تاقدیس پابند، چین خوردگی های کوه آق داغ در جنوب روستای ترکانده، تاقدیس