پژوهش حاضر به بررسی سبک‌شناسی لایه‌ای در مرصادالعباد اثر نجم‌الدین رازی می‌پردازد. این کتاب که از مهم‌ترین آثار عرفانی و تعلیمی سده‌ی هفتم هجری محسوب می‌شود، از نظر سبک‌شناختی دارای ویژگی‌های برجسته‌ای در سطوح آوایی، واژگانی و بلاغی است. هدف این پژوهش، شناخت شگردهای زبانی و ادبی نویسنده در خلق متنی مؤثر و تأثیرگذار بر مخاطب است. در لایۀ آوایی، ساختارهای موسیقایی متن، همچون سجع، جناس، واج‌آرایی و تکرار بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که این آرایه‌ها نقش مهمی در ایجاد آهنگین بودن متن، افزایش تأثیرگذاری آن بر مخاطب و تقویت بار عاطفی و تعلیمی اثر دارند. لایۀ واژگانی پژوهش، به بررسی گزینش واژگان، اصطلاحات عرفانی، بسامد واژه‌های کلیدی و نقش آن‌ها در انتقال مفاهیم پرداخته است. نتایج این تحلیل حاکی از آن است که رازی با بهره‌گیری از واژگان خاص عرفانی و ترکیب آن‌ها با زبان نمادین و مجازی، لایه‌های معنایی متعددی را در متن ایجاد کرده است. لایۀ بلاغی نیز به تحلیل نقش صنایع بیانی و بدیعی از جمله استعاره، تشبیه، تلمیح، تضاد و تمثیل پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از این آرایه‌ها به تبیین مفاهیم انتزاعی و عرفانی کمک کرده و باعث غنای ادبی متن شده است. این اثر، به واسطه‌ی سبک منسجم و هماهنگ خود، در زمره‌ی متون شاخص عرفانی قرار می‌گیرد که از ظرفیت‌های زبانی و ادبی به‌خوبی بهره برده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تحلیل سبک‌شناسی لایه‌ای، شیوه‌ای کارآمد در شناخت ساختارهای زبانی و سبک‌های ادبی آثار عرفانی است و می‌تواند در درک بهتر متن‌های کهن و کشف لایه‌های پنهان معنایی آن‌ها مؤثر باشد.
