1404/06/16
دکتر لیلا هاشمیان

دکتر لیلا هاشمیان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: همدان. دانشگاه بوعلی سینا . گروه زبان و ادبیات فارسی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
استعاره‌‌های مفهومی حسادت در منظومه «خسرو و شیرین» نظامی از دیدگاه شناختی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
حسادت، استعاره مفهومی، استعاره ساختاری، استعاره هستی‌شناختی و استعاره جهتی.
سال 1403
مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی
شناسه DOI
پژوهشگران مریم علی محمدی ، دکتر لیلا هاشمیان

چکیده

نظامی، شاعر سده ششم، یکی از مثنوی‌سرایان به‌نام ایران است که آثار بسیار فاخر و ماندگاری به نام «خمسه» از خود به جای گذاشته است. سبک او عراقی است و زبان او، فخامت و اصالت بالایی دارد. روایی بودن شعر، ایجاد تشبیه‌ها، استعاره مطبوع، مضامین نو و کاربردی و توصیف مناظر و اشخاص از ویژگی‌های شعر او است. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل استعاره مفهومی حسادت در منظومه «خسرو و شیرین» پرداخته شده است. در همین راستا، قلمروهای مبدأ هر استعاره را که نظامی برای مفهوم‌سازی حوزه‌های انتزاعی به ‌کار برده است، مشخص کرده‌ایم. نظامی استعاره‌های مفهومی را با بهره‌گیری از حوزه‌های مبدأ (عینی) برای درک مفاهیم انتزاعی خلق کرده است، زیرا درک مفاهیم انتزاعی به‌تنهایی امری بسیار دشوار است. از آنجا که نظامی صرفاً یک راوی بوده، نمی‌توان به نگرش شخصی او درباره استعاره مفهومی حسادت پی برد، اما می‌توان گفت که حوزه مبدأ قیاس، یکی از پرکاربردترین حوزه‌های مبدأ برای خلق استعاره‌های اوست. همچنین نتایج نشان می‌دهد که استعاره‌های هستی‌شناختی، بیشترین بسامد وقوع و استعاره‌های جهتی، کمترین بسامد وقوع را دارند؛ زیرا اولین چیزی که فرد در این جهان هستی می‌شناسد، بدن خودش است.