زمینه و هدف:نقد جامعه شناسانی رمان بعنوان شاخص های از جامعه شناسی ادبیات به بررسی تأثیر اجتماع بر محتوای اثر و نیز تأثیر محتوای اثر بر اجتماع می پردازد. این جستار به بررسی رمان«رود راوی»اثر ابوتراب خسروی با استفاده از رویکرد ساختگرایی تکوینی لوسین دلدمن پرداخته است و کوشیده ساختارهای سیاسی و اجتماعی حاکم بر فضای ذهنی نویسنده و جامعه را مورد تحلیل قرار دهد. روش مطالعه: پژوهش حاضر با روش اسنادی، تحلیل و نقد متن به همراه شواهدی، سعی در نمایاندن فضای اجتماعی حاکم بر دنیای نویسنده خواهد داشت تا بیان کند ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعج ایران در شکل گیری ساختارهای ذهنی نویسنده و پیدایش این رمان چه تأثیری دذاشته و چه پیوند و رابطه ای میان ساختارهای جامعه با ساختارهای رمان وجود دارد. یافته ها:با بررسی دقیق و موشکافانه مؤلفه های مدنظر در این رمان مشخص شد که این رمان اثری کامال ً اجتماعی و محصول ذهنیت و تفکر ایدئولوهیک نویسنده است که در آن ضمن بررسی تحوالت اجتماعی و فرهنگی جامعج عصر خود، بازتابی از واقعیات اجتماعی و حاکم بر جامعه را نشان داده است. نتیجه گیری:این رمان در فضایی با مؤلفه های پسامدرنیستی نوشته شده است که عدم قطعیت بعنوان شاخص ترین عنصر زبانی پسامدرنیستی این اثر به چشم می آید. مؤلفه هایی چون فراداستان و فرجام های چنددانه، این رمان را در ردیف رمان های پسامدرنیستی قرار داده است. ضمنا ً فضای پسامدرنیستی رمان، فضایی از اجتماع زمان اثر را به تصویر کشیده است که بیانگر دغدغه های فرقه ای و مذهبی است و فضایی خرافه دون را در آن نشان می دهد. مخاطب با فضایی سوررئال و مبهم روبرو می شود که چند داستان به موازات هم در حرکتند و ردپایی از حقیقت و وهم در کنار هم قرار درفته است.
