در تاریخ ادبیات فارسی، دوره ی مشروطه را به دلایل مختلفی می توان نقطه ی اوج گیری طنز پردازی به ویژه طنز سیاسی و اجتماعی دانست این مسئله بستر مناسبی برای پژوهش در این حوزه به وجود آورده است و مقاله ی پیش رو نیز در همین زمینه شکل گرفته است. از این منظر بررسی جنبه های مختلف قطعه ی نمایشی سوسمار الدوله حائز اهمیت است نوشته ی حاضر پس از طرح مبانی نظری سوسمار الدوله و دلایل اهمیت آن را معرفی کرده است و اثبات می کند کاربرد عنصر طنز در نمایش نامه مذکور بدیع و فراتر از زمانه ی خود بوده است این مقاله نشان می دهد که میرزا آقا خان در طلیعه ی نمایش نامه نویسی ایران علاوه بر رسیدن به اغراض سیاسی و اجتماعی خود در بعضی موارد الگوی مناسبی برای نمایش نامه نویسان متأخر می تواند باشد.
