یکی از مباحث مهمی که با نظریه پردازی یونگ، ابتدا به عرصه روان شناسی و با سیر تدریجی وارد دنیای نقد ادبی شد، تحلیل شخصیت های داستانی آثار ادبی بر اساس «فرایند فردیت» است. در چهارچوب این فرایند، شخصیت داستانی در مسیر دستیابی به تفرد، بادسته ای از کهن الگو ها برخورد می کند و با پشت سر گذاشتن هریک از این کهن الگوها، رفته رفته به حقایق درونی خود پی می برد و به بازسازی ضمیر ناخود آگاه بیمار درونش می پردازد. یکی از آثاری که در عرصه ی ادبیات فارسی می توان با تحلیل های روان شناساختی، به بررسی این مبانی پرداخت، هفت پیکر نظامی گنجوی است که با نگرشی عمیق در شخصیت های داستانی این اثر بزرگ، می توان ابعاد نهانی داستان را بر اساس نظریه فردیت یونگ، تحلیل و واکاوی کرد. در این مقاله سعی شده است ضمن اشاره به این کهن الگو های روانی در دو داستان نگنبد سبز» و «گنبد سرخ» ، سیر تحول شخصیتی و چگونگی دستیابی شخصیت اصلی داستان به تفرد و سلامت روانی بررسی شود.
