یکی از ویژگیهای متمایز داستان نویسی کلیله و دمنه شیوه ی شخصیت بخشی به حیوانات است که با تحلیل روانشناختی هر یک از شخصیتهای داستان میتوان به لایه های پنهان روانی و شخصیتی آنها دست یافت. از جمله شخصیت های پیچیده ی روانی و اثرگذار،اما منفی داستان کلیله و دمنه ، دمنه است که ابوالمعالی نصر اله منشی - چنان هنرمندانه و دقیق به شخصیت پردازی شخصیت های داستانیاش میپردازد که با مقایسه ی رفتارها و علل انگیزشی این رفتار هر یک از این شخصیت های داستانی میتوان به علل نابه هنجاری های شناخته شده در رفتار برخی از شخصیت های داستانی او پی برد.در این داستان نیز با توجه به نابهنجاری های روانی شناخته شده در دانش روانشناسی، میتوان نتیجه گرفت دمنه دچار اختلال روانی عقده ی حقارت است که از علل این پدیده میتوان به حسادت،طمع و جاه طلبی و ترس و هراس او از به خطر افتادن موقعیت دست یافته است .
