بیان افکار و اندیشهها در مجموعۀ پربار برجای مانده از آثار مختلف اندیشمندان، ادبا و نویسندگان از گذشته تا به امروز، گنجینهای از کتب در علوم مختلف و راهگشای انسانها در بسیاری از مسائل مادی و معنوی است. در میان آثار فراوان ملل مختلف جهان با آداب و رسوم، دین، فرهنگ و زبان متفاوت مشترکات خاصّی وجود دارد که این امر بسیاری از پژوهشگران را بر آن داشتهاست تا به نقد و بررسی این وجوه مشترک بپردازند. بر همین اساس در این نوشتار سعی بر آن است که دو کتاب نوشتۀ فرانسوا دوسالینیاک فنلون، » تلماک « اثر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر و » قابوسنامه « بررسی و نظری بر اندیشههای اجتماعی موجود در این دو اثر افکنده شود. هدف از انجام این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی صورتگرفته، یافتن اشتراکات این دو اثر در زمینۀ اجتماعی و اخلاقی است. فرض نگارندگان بر آن است که در این دو اثر اشتراکات فراوان اجتماعی و اخلاقی همچون آداب سخنگفتن، دوستی و آیین پادشاهی وجود دارد. نتایج بررسی نشان داد هر کدام از نویسندگان این دو کتاب ارزشمند در اثر ماندگار خود به نصیحت و راهنمایی جوانی پرداختهاند و راههایی برای سعادت با آنکه اثر دو نویسنده با ملّیت، » تلماک « و » قابوسنامه « و تعالی فرا روی وی قرار دادهاند. همچنین دین و آیینِ متفاوتند، اشتراکات بسیاری در اندیشههای والای اخلاقی و اجتماعی دارند، از جمله: آداب دوستی، آداب سخن گفتن، مهمانی و آیین پادشاهی.
