چکیده: مهدی دیجور همدانی (1369-1303) از شاعران معاصر همدان است که دیوان اشعاری مشتمل بر غزلیات، قصاید، قطعات، مثنوی ها، و رباعیات نغز و شیوا دارد. از آن جایی که دیجور مطالعات ادبی، اجتماعی و عرفانی گسترده ای داشت و تسلطش بر فنون و صناعات ادبی با ذوق هنری او عجین شده و موجب خلق آثاری بدیع و درخور توجه گردیده است، شایسته است اشعار این بزرگ بیشتر مورد مداقه و بررسی قرار گیرد و به حضور ادب دوستان معرفی گردد. لذا در این پایان نامه پژوهشی گرد اشعار به جا مانده از ایشان صورت گرفت هدف از انجام این پژوهش این بود که اشعار دیجور و به خصوص غزلیاتش از لحاظ کاربرد عناصر زیبایی شناسی و به عبارتی صور خیال مورد بررسی قرار گیرد و میزان استفاده ی او از آرایه های مختلف ادبی سنجیده شود، نسبت فراوانی آرایه های مختلف مورد استفاده ی او، مقایسه شود و ارزش ادبی کلام او ارزیابی گردد. لذا ابتدا تعاریفی اجمالی از زیبایی به طور عام، و زیبایی های کلامی به طور خاص و آرایه های ادبی گردآوری و ارائه گردید و سپس بر اساس این تعاریف برای انجام تحقیق دیوان شاعر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل در مورد ابیات مورد بررسی ذکر شد. بدین ترتیب هر بیت ذیل مدخلی که برجسته ترین آرایه ی بیت بود آورده شده و بقیه ی صناعات و عناصر زیبایی به دنبال آن در همان مدخل ذکر گردیده اند. با بررسی نتایج مشهود است که دیجور شاعری است که در بیشتر سروده های خود عناصر مختلف و متنوعی از زیبایی را در کنار هم قرار داده و با استفاده از بیشترین تعداد آرایه در هر بیت نهایت بهره را از صنایع ادبی برای ارائه ی اثری خاص و ماندگار و قوی و سرشار از زیبایی های بکر و ناب برده است.
