خلیل زابلی

مقدمه:آزمون تولید گاز به عنوان یک روش آزمایشگاهی، جهت بررسی کینتیک هضم خوراک در شکمبه استفاده می‌شود. نتایج این آزمون با استفاده از یک مدل‌ غیر خطی برازش می شود. امروزه به منظور افزایش دقت در پیش‌بینی فراسنجه‌های کینتیک تخمیر شکمبه‌ای از مدل های مختلفی استفاده می شود. لذا هدف از این پژوهش، مقایسه دقت برخی مدل‌های غیر خطی به منظور بررسی کینتیک تخمیر شکمبه در علوفه‌های مختلف می‌باشد. مواد و روش ها: در این آزمایش از علوفه یونجه، اسپرس، کاه گندم، کاه جو و سیلاژ ذرت به‌عنوان نمونه خوراک استفاده شد. به‌منظور بررسی کینتیک تولید گاز، از آزمون تولید گاز 144 ساعته استفاده شد و حجم گاز تولید شده در زمان‌های مورد نظر ثبت شد. نتایج به 4 مدل غیر خطی نمائی(EXP)، گومپرتز (GOM)، ریچارد (RCH) و فرانس (FRC) برازش داده شدند. نکویی‌برازش مدل‌ها با استفاده از مقادیر میانگین مربعات خطا، ضریب تعیین، انحراف مطلق میانگین باقی مانده و میانگین درصد خطا به‌دست آمده از هر مدل بررسی شد نتایج و بحث: نتایج نشان داد مقدار پتانسیل تولید گاز (A) پیش‌بینی شده توسط مدل FRC تفاوت معنی‌داری با مدل EXP داشت (05/0p<). مقدار میانگین مربعات خطا به‌دست آمده در مدل EXP بیشترین و در مدل FRC و RCH کمترین مقدار بود (05/0p<). مقدار آماره میانگین درصد خطا در مدل‌های FRC و RCH در مقایسه با سایر مدل‌ها، به عدد صفر نزدیک‌تر بود که نشان‌دهنده دقت بیشتر این دو مدل در برازش داده‌ها بود. امّا مقدار آماره MPE در مدل‌های EXP ) و GOM از عدد صفر فاصله بیشتری داشتند. نتیجه‌گیری کلی:مدل EXP دارای نکویی‌برازش کینتیک تخمیر شکمبه‌ای خوراک‌های علوفه‌ای را با دقت کمتری پیش‌بینی کرد.