خلیل زابلی

سابقه و هدف: عنصر روی یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از اعمال حیاتی بدن از قبیل رشد، سنتز DNA، ساختمان هورمون-ها و آنزیم ها نقش دارد. به همین دلیل وجود این عنصر در جیره غذایی حیوانات لازم و ضروری است. کمبود روی در جیره، سبب کاهش اشتها و اختلال در تخمیر شکمبه می شود. این پژوهش، به منظور بررسی اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی و فراسنجه های شکمبه ای در بره های نر مهربان انجام شد. مواد و روش ها: برای انجام این آزمایش از تعداد 18 رأس بره نر مهربان 4-3 ماهه با میانگین وزن 67/2± 62/33 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 6 تکرار استفاده شد. جیره پایه (حاوی 10/26 میلی گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره) به صورت کاملاً مخلوط شده در دو وعده صبح (08:00) و عصر (16:00) به مدت 60 روز در اختیار بره ها قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 1) جیره پایه، بدون افزودن مکمل روی (شاهد)، 2) جیره پایه به همراه 40 میلی گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به صورت سولفات روی و 3) جیره پایه به همراه 80 میلی گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به صورت سولفات روی بود. در طول دوره آزمایش، مقدار خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن بره ها هر 15 روز یکبار اندازه گیری شد. به منظور بررسی مقدار pH، غلظت کل اسیدهای چرب فرار، آمونیاک و نیز جمعیت پروتوزواهای شکمبه، در روز آخر آزمایش و 3 ساعت بعد از خوراک دهی صبح، با استفاده از لوله مری از بره ها مایع شکمبه استحصال شد. نمونه های مربوط به تعیین غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک با استفاده از پارچه متقال چهار لایه صاف و پس از اسیدی شدن، در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شد. نمونه های در نظر گرفته شده برای تعیین پروتوزوآها (بدون صاف شدن)، به نسبت 1 به 1 با فرمآلدئید 5/18% مخلوط و در دمای اتاق و به دور از تابش نور نگهداری شد. در پایان روز 60 آزمایش، از هر تیمار تعداد 4 رأس بره به صورت تصادفی انتخاب و به مدت 10 روز (5 روز دوره سازش پذیری و 5 روز دوره نمونه برداری) به داخل قفس های متابولیک منتقل شدند و آزمایش تعیین قابلیت هضم و ابقاء نیتروژن بر روی آنها انجام شد. در مرحله نمونه برداری، مقدار خوراک خورده شده، پسماند احتمالی، ادرار و مدفوع دفع شده طی 24 ساعت به طور روزانه ثبت و از آنها نمونه-برداری صورت گرفت. یافته ها: نتا