خلیل زابلی

در این تحقیق از مدل های ریاضی برای بررسی کینتیک تخمیر شکمبه ای علوفه یونجه استفاده شد. این مدل ها شامل مدل نمایی (EXP)، میکائیلیس- منتن (MIC)، میچرلینگ (MIT)، ویبول (WEB)، کورکمز- اوکاردس (KOR) و فرانس (FRC) بودند. آزمون تولید گاز در 4 دوره جداگانه انجام شد. تعداد 3 عدد سرنگ (3 تکرار) حاوی نمونه خوراک برای هر دوره در نظر گرفته شد و حجم گاز تولید شده در هر دوره در زمان های مختلف انکوباسیون (144 ساعت) توسط این مدل ها برازش گردید. از آماره های میانگین مربعات خطا (MSE)، ضریب تعیین (R2) و میانگین درصد خطا (MPE) برای نکویی برازش مدل ها استفاده شد. از آزمون های دوربین-واتسون، شاپیرو-ویلک، معیار اطلاعات بیزی (BIC)، معیار اطلاعات آکائیک (AIC) و فاکتور صحت (AF) برای انتخاب بهترین مدل استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار MSE در مدل های FRC (852/0) و MIC (917/0) نسبت به مدل EXP (437/7) کمتر بود (05/0P<). اما مقدار R2 در مدل های FRC و MIC (به ترتیب 997/0 و 997/0) در مقایسه با مدل EXP (973/0) بیشتر بود (05/0P<). آزمون شاپیرو-ویلک نشان داد به غیر از مدل EXP، مقدار خطا در همه مدل ها دارای توزیع نرمال بود. مقادیر کمتر BIC،AIC و AF در مدل FRC (به ترتیب 47/6- ، 18/6- و 20/2) و در مدل MIC (به ترتیب 32/4- ، 98/3- و 40/2) نشان داد که این مدل ها دارای نکویی برازش بهتری در مقایسه با سایر مدل ها بودند. به طور کلی مدل های FRC و MIC کینتیک تخمیر شکمبه ای علوفه یونجه را با دقت بیشتری برآورد کردند. لذا می توان برای توصیف پروفیل تولید گاز از مدل های فوق به جای مدل EXP استفاده شود.