کریم نادری مهدیی

تغییرات اقلیمی، آلودگی آب وهوا، تخریب خاک، به هم خوردن تعادل اکوسیستم عمده ترین مسائل ناپایداری محیط-زیستی هستند که بخشی از آن محصول بخش کشاورزی است. بخش کشاورزی مسئول حدود 20 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای و به عبارتی ناپایداری اکوسیستم ها است که منشاء این چالش ها به رفتار انسان های فعال در این یخش مربوط می شود. رفتارهای محیط زیستی مسئولانه، مجموعه ای از کنش های افراد جامعه نسبت به محیط زیست است که یک طیف وسیع از احساسات، تمایلات و آمادگی های خاص برای رفتار نسبت به محیط زیست را شامل می شود. افراد در هر اجتماعی برحسب شرایط و مقتضیات خاص اجتماعی و فرهنگی خود، برخورد متفاوتی نسبت به محیط زیست دارند. این برخوردها و رفتارها ممکن است کاملاً منفی و مخالف محیط زیست و یا برعکس باشد که می تواند متأثر از سرمایه اجتماعی جامعه باشد. هدف اصلی این پژوهش تحلیل پایداری زیست محیطی و سرمایه اجتماعی کشت انگور در شهرستان ملایر می باشد. این پژوهش باساس پارادیم در زمره تحقیقات کمی و از لحاظ هدف در قالب تحقیق کاربردی است. جامعه آماری پژوهش اعضای تعاونی باغداران شهرستان ملایر است که شامل 3000 نفر هستند و از این تعداد 341 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه استاندارد سرمایه اجتماعی آپهوف (2000) و پرسش نامه محقق ساخته اندازه گیری پایداری محیط زیستی و همچنین پرسشنامه محقق ساخته سنجش کارایی بود. روایی پرسش نامه ها توسط متخصصین تأیید و پایایی آن نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ محاسبه و تمام مؤلفه ها در سطح قابل قبول به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های محاسباتی برآورد ردپای مستقیم و غیرمستقیم، تحلیل فراگیر داده ها ، فواصل مرکب و روش هایآماری تحلیل مولفه های اصلی، تحلیل خوشه ای و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای EXEL،SPSS و PLS صورت پذیرفت. نتایج حاصل از شاخص ترکیبی پایداری و ردپای اکولوژیک نشان داد که غالب باغات موردمطالعه، در وضعیت نیمه پایدار محیط زیستی قرار دارند. به عبارت دیگر، یافته های تحقیق نشان داد که62درصد باغات مورد مطالعه در حالت نسبتاً پایدار، و مابقی در وضعیت نیمه ناپایدار و ناپایدار قرار داشتند لذا با عنایت به اینکه انگور از درخت انگور از گذشته های دور توان خودتنظیمی با شرایط مختلف را دارد اکنون به نهاده