کریم نادری مهدیی

چکیده: با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیمی شهرستان بهار، سطح وسیعی از زمین های زیرکشت به محصول سیب زمینی اختصاص یافته است که بیانگر اهمیت بالای تولید این محصول در این شهرستان است. این در حالی است که افزایش بی رویه مصرف سموم و کودهای شیمیایی به دلیل کشت متوالی محصول سیب زمینی و غالب شدن بسیاری از آفات، بیماری ها و علف های هرز و همچنین کاهش توان تغذیه ای خاک از جمله چالش های ناپایداری تولید این محصول در این دشت به شمار می آید. سطح زیر کشت زیاد محصول سیب زمینی به دلیل مصرف زیاد کودهای ازته و کود مرغی، سبب آلودگی آب های زیرزمینی در این منطقه شده است. چنانچه دانش پایداری سیب زمینی کاران بیشتر شود می توانند از روش های به روز در بحث کنترل آفات و همچنین ابزار مناسب برای کشت محصول و روش های نوین آبیاری استفاده کنند تا خسارت کمتری به محیط زیست وارد شود. از همین رو مطالعه ی حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر دانش کشاورزی پایداری در بین سیب-زمینی کاران شهرستان بهار صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد کمی و به شیوه ی پیمایش انجام شده است. جامعه ی آماری پژوهش شامل سیب زمینی کاران شهرستان بهار بودند که تعداد 200 نفر از آن ها با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (Krejci & Morgan, 1970) و روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی از کارشناسان ترویج و آموزش کشاورزی و متخصصان موضوعی به تایید رسید. پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (921/0 ≤α≤ 830/0) مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS22 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که سطح دانش کشاورزی پایدار اکثریت سیب زمینی کاران شهرستان بهار (43 درصد) در حد «خوب» است. رتبه بندی گویه های دانش کشاورزی پایدار بیانگر آن بود که "تاثیر شخم زدن با گاوآهن قلمی بر بهبود خصوصیات فیزیکی خاک" با کمترین ضریب تغییرات (151/0) دارای بیشترین اهمیت بوده و در اولویت اول قرار گرفته است. یافته های حاصل از آزمون همبستگی نشان داد رابطه بین متغیرهای وسعت زمین آبی، وسعت زمین دیم، سطح زیرکشت سیب زمینی، عملکرد سیب زمینی، قطعات زمین کشاورزی، میزان مصرف کود حیوانی با دانش کشاورزی پایدار، در سطح یک درصد خطا مثبت و معنی دار است اما بین متغیرهای سن، سابقه ی کار کشاورزی، فاصله م