درحالیکـه منابـع مکتـوب تاریخـی بـه صراحـت بـه پیشـینۀ اسـتقراری شـهر همـدان در دوران مــاد، هخامنشــی، ســلوکی و اوایــل اشــکانی اشــاره میکننــد، بــا گذشــت بیــش از یــک قــرن کاوشهــای باستانشناســی در ایــن شــهر، هنــوز شــواهد قابلاتکایــی از ایــن بـــازۀ زمانـــی بهدســـت نیامـــده اســـت. بهنظـــر میرســـد تمرکـــز مطالعـــات باستانشناســـی شـــهر همـــدان در محـــدودۀ امـــروز تپـــۀ هگمتانـــه و فقـــدان توجـــه بـــه مناطـــق بیرونـــی آن بهدلیـــل وجـــود بافـــت مترا کـــم شـــهری، یکـــی از مهمتریـــن دالیـــل عـــدم دســـتیابی بـــه شـــواهد قابلاتـــکا از ایـــن دوران در ایـــن شـــهر اســـت. از ایـــنروی در ایـــن پژوهـــش بـــا هـــدف معرفـــی و تحلیـــل نتایـــج کاوش محوطـــۀ میـــدان کـــه در محـــدودهای خـــار ج ً در مرکــز بافــت تاریخــی شــهر قــرار دارد، چگونگــی از محوطــۀ امــروز هگمتانــه و تقریبــا وضعیـــت اســـتقراری شـــهر همـــدان در بـــازۀ زمانـــی دورۀ مـــاد تـــا اوایـــل اشـــکانی مـــورد بررسـی و تحلیـل قـرار گرفتـه اسـت. در کاوش محوطـۀ میـدان کـه در سـال 1396 در پـی عملیـات عمرانـی در مرکـز میـدان امـروز امـام خمینـی بـه انجـام رسـید سـه دورۀ فرهنگـی شناســـایی گردیـــد. براســـاس گاهنـــگاری نســـبی کـــه بـــا تأ کیـــد بـــر مقایســـۀ یافتههـــای فرهنگــی، ازجملــه گونههــای شــاخص ســفالی صــورت گرفتــه اســت؛ دورۀ II و III ایــن محوطـه در بـازۀ زمانـی دورۀ مـاد تـا اوایـل اشـکانی قـرار دارد. کشـف گونههـای شـاخص سـفالی دوران مـاد، هخامنشـی، سـلوکی و اوایـل اشـکانی بههمـراه سـاختارهای معمـاری پرا کنـــده ماننـــد پارهدیوارهـــا و یـــا چالههـــای زبالـــه در ایـــن محوطـــه نشـــان از کاربـــری اســـتقراری آن در دوران مـــورد اشـــاره دارد. براســـاس نتایـــج کاوش، بهنظـــر میرســـد محوطــۀ میــدان در بــازۀ زمانــی دورۀ مــاد تــا اوایــل اشــکانی بهعنــوان بخشــی از بافــت مســکونی شــهر همــدان مــورد اســتفاده قــرار گرفتــه اســت؛ از ایــنرو شناســایی الیههــای برجــا و یافتههــای فرهنگــی شــاخص در ایــن محوطــه، بهشــکل مســتند وجــود پیشــینۀ اســتقراری شــهر همــدان در دوران مــاد، هخامنشــی،
