بی تردید شاخص ترین عنصر معماری منطقه زاگرس در طول سه هزار سال گذشته، ایوان و تالار ستوندار است که به معماری این منطقه چهره متفاوتی بخشیده است. این دو عنصر در سازماندهی نمای بیرونی و پلان اصلی بنا نقش محوری داشته و فضاها و دیگر عناصر معماری در ارتباط با این دو شکل می گیرند. ایوان و تالار ستوندار دارای چنان قابلیت هایی هستند که همزمان در معماری مسکونی، معماری حاکم نشین و معماری عمومی و مذهبی مورد استفاده قرار گرفته و به نظر می رسد تطابق بسیار مناسبی با زیست محیط منطقه زاگرس دارد. علی رغم این اهمیت، در مطالعات تاریخ معماری ایران توجه اندکی به این دو عنصر شده و تاریخچه شکل گیری و روند تکاملی، قابلیت ها و کارکردها، تفاوت های منطقه ای و جنبه های مختلف آن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس داده های باستان شناسی، تالار ستوندار نخستین بار در اواسط هزاره دوم ق.م در شمال غرب ایران شکل گرفته و چند قرن بعد در همین منطقه ایوان ستوندار به آن الحاق شده و تبدیل به الگوی بسیار متداولی در دوره ماد و هخامنشی شده است. اوج تکامل این طرح را می توان در کاخ های دوره هخامنشی مشاهده کرد. در دوره اشکانی و ساسانی الگوی متفاوتی در ساخت بناهای یادمانی شکل گرفت که در آن ایوان و تالار ستوندار جای خود را به فضاهایی بدون ستون، با پوشش طاق و گنبد دادند. با این حال، مدارک و شواهد موجود نشان می دهد تا دوره متاخر، الگوی ستوندار همچنان الگوی اصلی برای ساخت بناهای مختلف نیمه غربی ایران بوده و تنها در دوره معاصر است که با تحولات ناصواب صورت گرفته در معماری ایران، این دو عنصر تا حدود زیادی به فراموشی سپرده شده است.
