1404/02/01

کاظم ملازاده

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
زیویه و ارتباط آن با ماد
نوع پژوهش
سخنرانی
کلیدواژه‌ها
محوطه زیویه، باستان شناسی، ماد، مانا
سال 1396
پژوهشگران کاظم ملازاده

چکیده

محوطه باستانی زیویه به جهت دادههای فوقالعاده باستانشناسی و موقعیت جغرافیایی آن در بخش مرکزی قلمرو پادشاهی مانّا، شاخصترین محوطه شناخته شده مانّایی است که در مطالعه هنر و معماری این پادشاهی جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است. علی رغم این، متاسفانه کاوش های تجاری و غیرمجاز سال های نخستین، عدم انتشار نتایج کامل کاوش های علمی و برخی تفاسیر نادرست، موانع جدی در راه مطالعه علمی و دقیقتر این محوطه و یافتههایی آن ایجاد کرده و ابهاماتی بوجود آورده است. از جمله این ابهامات می توان به فقدان تاریخگذاری قطعی استقرار و آثار بدست آمده، انتساب اشیاء مکشوفه بسیار و متنوع به محوطه، سبک شناسی های متفاوت آثار هنری و انتساب آنها به گروه های مختلف قومی، هویت نامشخص تاریخی محوطه و انتساب آن اشاره کرد. از همان ابتدای شناسایی و معرفی محوطه زیویه و اشیاء منسوب به آن، تعدادی از پژوهشگران محوطه و آثار به دست آمده را در قالب هنر ماد، مانّا، سکائی، مانّا-ماد، اورارتویی و آشوری مورد مطالعه قرار دادند، بدون آن که برای آنها مدارک کافی وجود داشته باشد. این در حالی است که مطالعه مجموع داده های بدست آمده نشان می دهد که معماری، سفال و اشیاء به دست آمده در کل معرف یک سنت واحد فرهنگی و هنری بوده و طبیعی است که در قالب این سنت بتوان اشیاء یا تاثیرات اقوام دیگر را نیز شناسایی کرد. این سنت واحد را تنها می توان در قالب هنر و معماری مانّا مطالعه کرد و هیچ مدارک مستندی مبنی بر استقرار مادی و یا سکایی در این محوطه وجود ندارد. هر چند به نظر می رسد استقرار مانّایی محوطه در دوره پادشاهی ماد تداوم یافته باشد، لیکن هیچ شاهدی بر استقرار مادی و حضور سنت های مادی در این محوطه شناسایی نشده است. در مقابل شواهد تاریخی، جغرافیای تاریخی و باستانشناسی نشان می دهد که محوطه زیویه در تمام طول حیات خود از استقرارهای مهم و مرکزی پادشاهی مانا بوده است.