پیمون و تناسبات معماری جایگاه ویژه ای در مطالعات معماری دارد که متأسفانه در معماری ایران آن گونه که شایسته است، بدان پرداخته نشده است. این وضعیت در ارتباط با دوره تاریخی ایران بسیار پر رنگ تر است. دوره ماد به عنوان یکی از دوره های مهم تاریخی ایران، منشأ شیوه ها و طرح های جدیدی در معماری است که تا کنون در مورد تناسبات و نظام پیمون آن پژوهشی انجام نگرفته و ابهامات اساسی در ارتباط با این بخش از معماری ماد وجود دارد. پژوهش حاضر در این راستا طراحی و اجرا شده و تلاش دارد پیمون و تناسبات مورد استفاده در این دوره را شناسایی کند. از میان بقایای معماری دوره ماد، محوطه نوشیجان به دلیل ماندگاری بی نظیر خود، زمینه بسیار مناسبتری برای مطالعات معماری این دوره فراهم می سازد، لذا مبنای اصلی پژوهش قرار گرفته و دیگر بقایای معماری این دوره بر اساس آن سنجیده شده است. در پژوهش حاضر بعد از مطالعه میدانی و اندازه گیری های دقیق و بررسی گزارش کاوش و مدارک موجود، به بررسی تناسبات و نظام پیمون با استفاده از نرم افزار اتوکد و متلب(Matlab) و تحلیل آماری پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که نسبت های مشخصی بین طول و عرض بناها و بخش های مختلف آنها وجود دارد. مثلا نسبت طول به عرض انبارهای نوشیجان قابل مقایسه با انبارهای تل قبه است و میانگین نسبت آن ها 02/5 است. همچنین به نظر می رسد در معماری ماد از پیمون خاصی استفاده شده که در بناهای اصلی محوطه نوشیجان(قلعه، معبد مرکزی و معبد غربی قدیمی) دیده می شود و معادل 20 سانتی متر است.
