جلال صادقیان

سرریزها، سازه هایی متداول هستند که اغلب جهت تنظیم تراز آب و افزایش ظرفیت انتقال جریان به کار می روند. سرریزهای کنگره ای نسبت به سرریزهای با تاج مستقیم، دارای طول تاج بیش تری بوده و تحت ارتفاع معادل، دبی بیش تری را از خود عبور می دهند. این سازه ها دارای مزایایی از جمله ظرفیت بیش تر، هوادهی آسان جریان و نوسانات کم تر سطح آب عبوری از روی خود می باشند. این گونه سرریزها در بارهای هیدرولیکی کم، عملکرد بهتری داشته و در نهایت با افزایش بار هیدرولیکی و تجمع رسوب در پشت سرریز، به تدریج از کارایی هیدرولیکی آن کاسته شده و ظرفیت انتقال آب کاهش می یابد. با توجه به کمبود مطالعات در مورد سرریز جانبی کنگره ای و استفاده از آن با بازده بهتر نسبت به سرریز جانبی معمولی، مطالعات آزمایشگاهی و عددیبررویاینسرریزهاپیش بینیشدهاست. در این پایان نامه، با استفاده از مدل سازی عددی سه بعدی و نتایج آزمایشگاهی، ساختار جریان بر روی سرریزهای جانبی کنگره ای (مثلثی، مستطیلی و ذوزنقه ای) به دقت مطالعه شده و تاثیر پارامتر شکل کنگره بر تغییرات ضریب تخلیه بررسی شده است. اهم نتایج حاصل از این تحقیق به شرح زیر می باشد. با افزایش پارامتر بدون بعد H_t/P، ضریبدبی کاهشمی یابد که این روند در هر چهار ارتفاع سرریز مشاهده گردید.تغییرات Q_L/Q_n ، نسبت بهH_t/P دارای رابطه عکس است و در هر سرریز مقدار Q_L/Q_n در مقادیر کوچک تر H_t/P، بیش ترین مقدار خود را دارند. در هر سرریز با افزایش نسبت H_t/P، در یک نقطه مقدار Q_L به بیش ترین مقدار خود می رسد و بعد از آن نقطه، با افزایش نسبت H_t/P، مقدار Q_L کاهش پیدا می کند. همچنین در یک نسبت ثابت H_t/P، Q_L در سرریزهای با ارتفاع بزرگ تر دارای مقدار بیش تری است. نتایج نشان داد که با افزایش عدد فرود، ضریب تخلیه جریان کاهش می یابد. همچنین نسبت (ht/L) با ضریب تخلیه رابطه عکس دارد و این روند تغییرات ضریب تخلیه در مقابل پارامتر بی بعد (ht/L) در تمامی ارتفاع ها مشابه می باشد. مقایسه راندمان سرریزهای با ارتفاع 5، 10، 15 و 20 سانتی متر نشان داد که سرریز کنگره ای مثلثی نسبت به بقیه سرریزهای هم ارتفاع خود دارای راندمان بیشتری است و در یک نسبت ثابت H_t/P بیش ترین مقدار راندمان را به خود اختصاص داده است. همچنین مقایسه نتایج نشان داد که نتایج حاصل از شبیه سازی عددی تطابق بسیار خوبی با