چکیده 1 سابقه و هدف: کلزا معمولاً در صورت رشد بعد از گیاهان دیگر نسبت به کشت متوالی، عملکرد بیش تری تولید می کند. تناوب توالی گیاهان زراعی است که در همان زمین رشد میکنند. حبوبات در تناوب زراعی میتوانند به دلیل افزایش نیتروژن در دسترس خاک و سایر مزایای زراعی، بهرهوری محصولات زراعی بعدی را بهبود بخشند. هم چنین حبوبات میتوانند با تقویت تشکیل و تثبیت خاکدانه های خاک که از کربن آلی خاک در برابر کانی سازی محافظت می کنند، موجب افزایش ذخیره کربن شوند. بنابراین، به منظور بررسی رشد و عملکرد کلزا تحت تأثیر کود نیتروژنه در تناوب با ذرت و نخود، این آزمایش انجام شد. مواد و روش ها: به منظور بررسی رشد و عملکرد کلزا تحت تأثیر کود نیتروژن در تناوب با ذرت و نخود، آزمایشی دوساله 1391 به صورت فاکتوریل و بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده - طی سال های 93 کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. عامل اول تناوب در دو سطح (نخود و ذرت) و عامل دوم سطوح مختلف کود 160 و 200 کیلوگرم در هکتار) بود. نمونههای تصادفی از دو مترمربع با برش ،120 ،80 ،40 ، اوره در 6 سطح ( 0 ساقهها در نزدیکی سطح زمین برای تعیین عملکرد برداشت شد. صفات ارزیابی شده شامل ارتفاع بوته، اجزای عملکرد (تعداد خورجین در مترمربع، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه)، عملکرد زیستی و دانه، شاخص برداشت، 9 صورت / نسخه 2 SAS شاخص کلروفیل و درصد پروتئین و روغن دانه است. تجزیه واریانس دادهها توسط نرم افزار آماری گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که تقریباً تمام صفات ارزیابی شده کلزا تحت تأثیر تیمارهای تناوب و کود نیتروژن قرار گرفتند. اما، کود اوره نبودند. بیش ترین عملکرد زیستی، عملکرد دانه و درصد × هیچ یک از صفات کلزا تحت تأثیر اثر متقابل تناوب 22 درصد). پیش کاشت / پروتئین دانه کلزا در تناوب با نخود مشاهده شد (به ترتیب حدود 924 و 263 گرم در مترمربع و 29 13 و 15 درصد افزایش ، گیاه نخود عملکرد زیستی و دانه و درصد پروتئین کلزا را در مقایسه با پیش کاشت ذرت حدود 14 داد. با توجه به بهبود شرایط فیزیکی-شیمیایی خاک بعد از کاشت بقولات مثل نخود این بهبود رشد و شاخصهای عملکرد محصول بعدطبیعی است. در بین سطوح کودی کم ترین عملکرد زیستی و دانه و درصد پروتئین (به ترتیب حدود 576 19 درصد) در تیمار عدم مصرف کود به دست آمد. هم چنین، بیش ت