جواد حمزه ئی

گیاهان دارویی به موجب داشتن ترکیبات آنتی اکسیدان در حفظ سلامت بشر بسیار مفید بوده و کرفس به عنوان یک گیاه دارویی، غنی از این ترکیبات است. بذر کرفس دارای اسانس قابل توجهی است و در تهیه عطر، ادویه و درمان بیماری ها کاربرد دارد. در این تحقیق، اثر نسبت آب به بذر (375، 500 و 625 میلی لیتر به 35 گرم بذر)، زمان التراسونیک (10، 20 و 30 دقیقه) و زمان استخراج با کلونجر (1، 2 و 3 ساعت) بر استخراج اسانس (v/w) از بذر کرفس و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس به دو روش فرپ (FRAP) و %DPPH30min بررسی و برای بهینه سازی از روش سطح پاسخ (RSM) استفاده شد. براساس نتایج، بهترین نسبت تیمارها مربوط به نسبت 625 میلی لیتر آب به 35 گرم بذر، اعمال امواج التراسونیک 20 دقیقه و اسانس گیری با کلونجر در مدت زمان 3 ساعت بود. در همین شرایط بهینه، نسبت 625 میلی لیتر آب به 35 گرم بذر، عدم اعمال امواج التراسونیک و اسانس گیری در مدت زمان 3 ساعت به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. در شرایط بهینه، میزان اسانس، فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس در روش فرپ و روش %DPPH30min به ترتیب 33/2%v/w، 6/1513 میکرومولار Fe+2 در 50 میکرولیتر اسانس و 52/48 درصد بدست آمد. در تیمار شاهد نیز میزان اسانس، فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس در روش فرپ و روش %DPPH30min به ترتیب 45/1%v/w، 1064 میکرومولار Fe+2 در 50 میکرولیتر اسانس و 30/29 درصد حاصل شد. مقادیر داده های حاصل از آزمایش با مدل پیش بینی شده توسط RSM تطابق داشت و این نشان می دهد که استفاده از این روش در بهینه سازی شرایط اسانس گیری، مناسب است. علاوه بر این، کاربرد التراسونیک میزان استخراج اسانس و ظرفیت آنتی اکسیدانی آن را افزایش داد.