جواد حمزه ئی

کودهای بیولوژیک شامل میکرو ارگانیسم هایی مانند سیانوباکتر ها، باکتری ها و قارچ ها هستند. قارچ های مایکوریزا آربوسکولار و باکتری های ریزوبیوم علاوه بر افزایش رشد گیاه از طریق جذب عناصر غذایی و افزایش عملکرد ریشه، با ترشح ماده گلیکوپروتئینی بنام گلومالین و پلی ساکارید خارج از سلولی نقش بسزایی در بهبود ساختمان خاک و مقاومت خاکدانه ها دارند. همچنین مرور منابع نشان داد که تاکنون تاثیر این کودها بر بسیاری از ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک از جمله میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، توزیع اندازه خاکدانه ها، مقاومت فروروی، نگهداری رطوبت و فشردگی محصور تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است یا به بررسی اندک بسنده شده است؛ بنابراین هدف از این پژوهش بررسی تاثیر کاربرد کودهای بیولوژیک بر برخی خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی خاک بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو مرحله گلخانه ای و مزرعه ای اجرا شد. در شرایط مزرعه 12 واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. برای انجام آزمایش گلخانه ای یک نمونه خاک لومی از مزرعه تحقیقاتی عباس آباد از عمق 0 تا 30 سانتی متری تهیه گردید و در 18 گلدان به ارتفاع 5/23 و قطر 5/19 سانتی متر آزمایش صورت گرفت. در شرایط مزرعه تیمارهای آزمایشی شامل قارچ مایکوریزا گونه گلوموس موسه آ، باکتری ریزوبیوم، ترکیب تیمار اول و دوم (مایکوریزا× باکتری ریزوبیوم) و شاهد (بدون تلقیح) و در شرایط گلخانه علاوه بر چهار تیمار فوق تیمار ماده زمینه سترون شده قارچ مایکوریزا و تیمار بدون گیاه (بدون تلقیح) تیمار های آزمایشی بودند. گیاه کشت شده در هر دو شرایط مزرعه و گلخانه، نخود بود. پس از برداشت محصول در شرایط مزرعه از هر واحد آزمایشی از هر کدام از عمق های 5 تا 10 و 10 تا 15 سانتی متر 6 نمونه دست نخورده و یک نمونه دست خورده (در مجموع 144 نمونه دست نخورده و 24 نمونه خاک دست خورده) جمع آورری شد. در شرایط گلخانه نیز از هر گلدان 3 نمونه دست نخورده از عمق های 0 تا 5، 5 تا 10 و 10 تا 15 سانتی متر (در مجموع 54 نمونه) و یک نمونه دست خورده از عمق 5 تا 10 سانتی متر (در مجموع 18 نمونه) جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای رطوبت در مکش های مختلف اندازه گیری شد. مقاومت فروروی در مکش های متفاوت، و نسبت پوکی در تنش های مختلف اندازه گیری شد. پایداری خاکدانه ها با استف