جواد حمزه ئی

در این تحقیق اثرات همزیستی قارچ مایکوریزا و دور آبیاری بر شاخص های رشد و عملکرد دانه دو رقم سورگوم، مطالعه شد. آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. دور آبیاری در سه سطح (7، 14 و 21 روز) در پلات های اصلی و ترکیب فاکتوریل دو رقم سورگوم (کیمیا و سپیده) و سه سطح تلقیح بذر (بدون تلقیح، تلقیح با intraradices Glomusو تلقیح با Glomus mossea) در پلات های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص سطح برگ (21/4)، سرعت رشد محصول (8/50 گرم در متر مربع در روز) و وزن خشک کل (5/1852 گرم در متر مربع) بدون اختلاف معنی دار با دور آبیاری 14 روز، در دور آبیاری 7 روز بدست آمد. در مقایسه با تیمار عدم تلقیح، گونه موسه شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و وزن خشک کل را به ترتیب 4/17، 11 و 6/8 درصد افزایش داد. رقم کیمیا نیز نسبت به رقم سپیده دارای شاخص های رشد بالاتری بود. بدون اختلاف معنی دار با گیاهان تلقیح شده با گونه موسه و دور آبیاری 14 روز، بیشترین عملکرد دانه از گیاهان تلقیح شده با گونه موسه و دور آبیاری 7 روز به دست آمد که در مقایسه با تیمار بدون تلقیح و دور آبیاری 21 روز، عملکرد دانه را 47/56 درصد افزایش داد. بطور کلی نتایج نشان داد که قارچ مایکوریزا به ویژه گونه موسه ویژگی-های رشدی و عملکرد سورگوم را در شرایط کم آبیاری (دور آبیاری 14 روز در مقایسه با 7 روز) بهبود بخشید.