حمید زارع ابیانه

یکی از روش های افزایش بهره وری آب، کشت گلخانه ای است. کشت بدون خاک از عوامل مؤثر در افزایش کارایی و بهبود عملکرد در تولید محصولات می باشد. یکی از مهم ترین نیازهای کشت بدون خاک، مدیریت آب مصرفی است. این آزمایش با هدف تعین حجم آب مصرفی، تعین ضرائب تبخیر-تعرق، عملکرد و صفات ظاهری گیاه توت فرنگی (سابرینا) تحت تأثیر سه سطح تنش رطوبتی و چهار نوع بستر در شرایط گلخانه، با استفاده از کشت گلدانی به روش وزنی به مدت 100 روز در همدان به اجرا درآمد . تیمار های آبیاری متشکل از سه سطح تنش رطوبتی تیمار آبیاری کامل (FI) 100 درصد نیاز آبی و 2 سطح کم آبیاری (DI) 80 و 60 درصد نیاز آبی و چهار نوع بستر کشت شامل کوکوپیت و پرلیت با نسبت های حجمی (70% + 30%)، (60% + 40%)، (50% + 50%) و خاک که شامل (خاک زراعی + ماسه + کود دامی پوسیده) به نسبت مساوی بود. برای تعیین حجم آب مصرفی از دستگاه میکرولایسیمتر (وزنی) استفاده شد. به طوری که مقدار آب مصرفی توت فرنگی از تفاضل آب کاربردی و آب زهکش شده از انتهای گلدان محاسبه گردید. پس از جمع آوری مشاهدات، بیشترین میزان تبخیر- تعرق کل گیاه توت فرنگی در بستر کوکوپیت 30% + پرلیت 70% در تیمار آبیاری کامل 18/784 میلی متر و کمترین آن برای بستر خاک در تیمار 60 درصد نیاز آبی32/458 میلی متر مشاهده شد. نتایج تحلیل های آماری حاصل از این پژوهش نشان داد که اعمال تنش رطوبتی، باعث کاهش در شاخص های رشدی گیاه نظیر وزن تر و اندام هوایی، وزن تر و خشک میوه، تعداد و اندازه میوه و بازار پسندی میوه ها می گردد. هم چنین کاهش آب مصرفی بر عملکرد میوه و کارایی مصرف آب معنی دار بود و بیشترین عملکرد میوه و کارایی مصرف آب در تیمار آبیاری کامل و 80 درصد نیاز آبی به دست آمد. که با توجه به معنی دار نبودن عملکرد میوه ها بین این دو تیمار، در شرایط محدودیت منابع آب آبیاری، اعمال حداکثر 80 درصد نیاز آبی گیاه قابل توصیه می باشد. در اثر مقایسه میانگین سطوح مختلف تنش رطوبتی ، بیشترین تغیرات افزایشی در بستر کوکوپیت 50% + پرلیت 50% با تیمار آبیاری کامل در اکثر صفات مورد بررسی گیاه روی عملکرد میوه، وزن تک میوه ، میزان سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه ، هدایت روزنه ای، میزان کلروفیلa ، b و کل، محتوای نسبی آب برگ را نشان داد. اعمال تنش آبی در سطح 60 درصد نیاز آبی نه