حمید زارع ابیانه

در این مطالعه، از الگوریتمبهینه سازی PSOبرایاستخراجمنحنیفرمانبهره برداریمخازن دو سدبوکان و مهاباد،باهدفتامین نیازهایشرب،کشاورزی و محیط زیستاستفادهگردید.برای تبیین رفتار حاکم بر مخزن هر دو سد، دو معادله خطی درجه یک و غیرخطی درجه دو در اجرای الگوریتم PSOبه کار گرفته شد. بهترین جواب در اجرای هشتم با 10 ذره و 15000 تکراربرایسدبوکاناز مدلخطیدرجهیکبا حداقل مقدار تابع هدف 4/138 حاصل شد. به همین ترتیب برایسدمهابادبا 10 ذره و 70000 تکرار و اعمال مدلغیرخطیدرجه 2در اجرای سوم با مقدار تابع هدف 7/749 به عنوانمدلبهینهبه دست آمد.نتایج نشان داد مجموع میانگین درازمدت آب ورودیطی دوره های تر و خشک به مخزنسد بوکان1506وسد مهاباد 3/269 میلیون مترمکعب بود. از طرفیدر سد بوکان طی دوره خشک کمبودهای آب کشاورزی و محیط زیست طی ماه های مهر تا شهریور به ترتیب 8/17، 48/45، 0/65، 9/51، 09/51، 24/50، 95/36، 35/67، 05/68، 30/67 و 65/60 درصد مشاهده شد. در سد مهاباد نیز در ماه های مهر و آبان 08/44 و 2/55 و در ماه های فروردین تا شهریور 22/26، 25/18، 24/19، 79/20، 92/24 و 86/14 درصد کمبود آب وجود داشت. بدین ترتیب حجم رهاسازیآب در سال های خشک و نرمال برای اهداف شرب کامل و برای اهداف کشاورزی و محیط زیست کمتر از نیاز بود. از طرفیبیشینه کمبود در دوره نرمال برای سد بوکان 57 درصد در ماهتیرو در سد مهاباد 40 درصد در ماه مهر بود.در مجموع می توان چنین اظهار داشت که بخشی از کمبودهایکشاورزی و محیط زیست ناشی از کمبود جریان ورودی به پشت دریاچه سدها و بخشی نیز ناشی از تامین کامل نیازهای شرب است. در حالی که در سال تر به واسطه زیاد بودن جریان ورودی به دریاچه سدها همه بخش ها در کلیه ماه ها از آب کافی برخوردار بوده اند.