با توجه به اتکاء بخشهای کشاورزی، صنعت و شرب در استان همدان به منابع آب زیرزمینی، مدلسازی و پیشبینی نوسانات تراز آب زیرزمینی برای بهرهبرداری از این منبع یک ضرورت اساسی است. مدلهای سری زمانی یکی از روشهای قابل استفاده در این زمینه است، که با کاربرد اصولی و صحیح آنها، در عین سادگی، پیشبینیهای کوتاه مدت خوبی را بهدست میدهند. بدین منظور دادههای خام چاههای مشاهداتی دشتهای استان همدان تهیه شدند، که پس از ویرایش و استفاده از چندضلعی تیسن، سری زمانی تراز آب زیرزمینی هر دشت تشکیل شد. آزمون من- کندال وجود روند قطعی در تمام سریهای زمانی دشتهای استان همدان را نشان داد، که بدینترتیب لازم شد با کسر جمله روند از سریهای زمانی تراز آب زیرزمینی روندزدایی شود. سپس آزمون ریشه واحد برای بررسی مانایی سریهای زمانی انجام شد و با توجه به روش باکس- جنکینز، مدلهای ARIMA فصلی روی دادههای نمونه برازش و مناسبترین آنها انتخاب شدند. سپس از مدلهای ARIMA فصلی برای پیشبینی 12 ماهه استفاده شد که پیشبینیهای خارج از نمونه خوبی را بهدست دادند. بهطوری که بین همه دشتهای تحت مطالعه کمترین ضریب همبستگی پیرسون 93/0 و بیشترین جذر میانگین مربع خطا 73/0 متر برای دشت همدان-بهار بهدست آمد. همچنین بهترین پیشبینی 12 ماهه در دشت کبودرآهنگ با مقدار ضریب همبستگی پیرسون 99/0 و جذر میانگین مربع خطا 20/0 متر صورت گرفت.
