حمید زارع ابیانه

شبیهسازی حرکت نیترات و سدیم در خاک طبیعی و اصلاح شده با ورمیکمپوست تحت سه شدت جریان مختلف در حالت اشباع و غیراشباع انجـام شد. برای این منظور از 12ستون 10سانتیمتری خاک در لولههای پلیکا بهطول 20سانتیمتر و قطر 5/9سانتیمتر استفاده شد. تمامی ستونها بهمدت 24ساعت تحت شرایط اشباع قرار گرفتند و 24ساعت نیز با آب مقطر آبشویی شدند. سپس محلول 1میلی مـول پتاسـیم نیتـرات و 25/42میلـیگـرم سدیم کلرید در هر لیتر آب مقطر در سه شدت جریان مختلف بهمدت 270دقیقه بهدرون ستونها تزریق و ضمن انجام آبشـویی 300دقیقـهای، مقـادیر نیترات و سدیم محلولهای خروجی در بازههای زمانی مختلف اندازهگیری شد. برای شبیهسازی انتقال املاح از مدل انتقال-انتشار استفاده شد و ضرایب انتشارپذیری و توزیع سدیم و نیترات بهروش معکوس برآورد گردید. رخنه سدیم در ستونهای خاک طبیعی و خاک ورمیکمپوستدار تحت شرایط اشباع در شدت جریان 0/0704سانتیمتر بر دقیقه در 280و 160دقیقه، در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0/0477سانتیمتر بـر دقیقـه بـهترتیـب در 330و 200دقیقه رخ داد اما در شرایط غیراشباع با شدت جریان 0/0208سانتیمتر بر دقیقه، رخنه سدیم شکل نگرفت. رخنه نیترات از خاک طبیعـی در شـدت جریانهای 0/0477 ،0/0704و 0/0208سانتیمتر بر دقیقه بهترتیب در 80 ،50و 120رخ داد و در 200 ،120و 270دقیقه بـه حـداکثر غلظـت نسـبی رسید. رخنه نیترات در خاک ورمیکمپوستدار تحت شدت جریانهای 0/0477 ،0/0704و 0/0208سانتیمتر بر دقیقه بهترتیـب در 40 ،30و 80دقیقـه شروع و حداکثر غلظت نسبی در 120 ،80و 240دقیقه مشاهده شد. نتایج نشان داد کاربرد ورمیکمپوست و افزایش شدت جریان آبخاک، زمـان رخنـه سدیم و نیترات و زمان به حداکثر رسیدن غلظت نسبی نیترات را کاهش داد. نتایج شبیهسازی نشان داد ضرایب انتشارپذیری و توزیع سدیم و نیتـرات بـا افزودن ورمیکمپوست به خاک و کاهش شدت جریان افزایش یافت