حسین شهبازی

منطقه چشمه قصابان در شمال غرب شهر همدان و توده پلوتونیک الوند قرار دارد که بخشی از زون سنندج-سیرجان محسوب می شو. از لحاظ سنگ شناسی شامل هورنفلس، دیوریت،گرانودیوریت، گابرو، گابرو نوریت، الیوین گابرو و الیوین گابرو نوریت می باشد. با توجه به شواهد صحرایی، مطالعات میکروسکوپی و آنالیزهای انجام گرفته بر روی سنگ های آذرین منطقه چشمه قصابان، الیوین های موجود در سنگ های الیوین گابرو نوریت و دیوریت از نوع کریزولیت و هیالوسیدریت می باشد. کلینوپیروکسن موجود در سنگ های الیوین گابرو نوریت منطقه از نوع دیوپسید و به میزان کم از نوع اوژیت می باشد. ارتوپیروکسن های سنگ های الیوین گابرو نوریت منطقه در مرز برونزیت و هیپرستن قرار می گیرد و ارتوپیروکسن های سنگ های دیوریت پیروکسن دار منطقه از نوع فرو هیپرستن می باشند. آمفیبول ها بیشتر هورنبلند و پارگازیت هستند. بیوتیت های موجود در سنگ های منطقه مورد مطالعه ترکیب سیدروفیلیت تا ایستونیت دارند، آنها در محدوده بیوتیت های اولیه و بیوتیت های حاصل از دگرسانی قرار می گیرند و مربوط به مناطق فرورانش می باشند. پلاژیوکلازهای موجود در دیوریت های منطقه چشمه قصابان ترکیب الیگوکلاز تا لابرادوریت و در سنگ های مافیک ترکیب لابرادوریت تا بیتونیت دارند. دما سنجی به روش کلینوپیروکسن- ارتوپیروکسن سنگهای الیوین گابرو نوریت نشان می دهد که کلینوپیروکسن در دمای 800 تا 1100 درجه سانتی گراد و ارتو پیروکسن در دمای 1100 تا 1200 درجه سانتی گراد تشکیل شده است. دماسنجی به روش آمفیبول- کلینوپیروکسن، دمای تشکیل الیوین گابرو نوریت در منطقه چشمه قصابان را حدود 1100 درجه سانتی گراد تعیین می کند. همچنین دماسنجی به روش پلاژیوکلاز- هورنبلند، دمای تشکیل دیوریت 795 درجه سانتی گراد برآورد می کند. براساس شاخص های XpT و YpT دمای کلینو پیروکسن های الیوین گابرو نوریت در محدوده 1150 تا 1250 درجه سانتی گراد، در الیوین گابرو نزدیک به 1050 درجه سانتی گراد و در دیوریت پیروکسن دار کمتر از 1050 درجه سانتی گراد می باشد.در تخمین فشار با استفاده از کلینو پیروکسن و نمودار کلی فشار تبلور کلینو پیروکسن، کلینو پیروکسن های الیوین گابرو نوریت در محدوده فشار متوسط تشکیل شده اند. با توجه به نتایج حاصل از ترسیم نمودار های مربوطه مقدار آب ماگما تا حدود 10% می باشد و کلینوپیروکسن ها از یک ماگمای مادر در محدو