سابقه و هدف: در اثر عوامل متعدد ازجمله گرمایش جهانی ایجادشده توسط فعالیت های انسانی، خشک سالی در بسیاری از مناطق تحت کشت در حال افزایش است که یکی از تهدیدهای اصلی امنیت غذایی جهانی محسوب می شود. تنش های غیرزیستی مانند کمبود آب به شدت بهره وری محصول را کاهش می دهد. کاربرد راهبردهای استفاده از آبیاری زیرسطحی با کپسول های رسی متخلخل و اصلاح کننده های خاک می توانند در کاهش نهاده های آب و کود نیتروژن به خاک و همچنین کاهش آثار تنش های غیرزیستی بر گیاه نقش اساسی داشته باشند. افزودن بیوچار به خاک می تواند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک را بهبود بخشد. پس از کاربرد بیوچار رطوبت خاک در ناحیه ریشه تحت برنامه آبیاری یکسان افزایش می یابد. بیوچار می تواند دسترسی گیاه به مواد مغذی خاک را بهبود بخشد و در کاهش ورودی کود به خاک کشاورزی نقش اساسی داشته باشد. مواد و روش ها: دو آزمایش در محیط گلخانه (در سال های 1398 و 1399) بر روی کلم بروکلی که در خاک های الک شده و الک نشده تیمار شده با نانوبیوچار طبیعی (0 و 10 درصد وزنی نانوبیوچار طبیعی) تحت سه رژیم آبیاری (100، 75 و 50 درصد آبیاری کامل) و دو سطح کود نیتروژنه (300 و 225 کیلوگرم در هکتار) رشد کرده بودند، انجام شد. سیستم آبیاری مورداستفاده در این پژوهش، آبیاری زیرسطحی با کپسول های رسی متخلخل بود. تیمارهای آبیاری کامل برای پر کردن مجدد فضای منافذ در ناحیه ریشه تا حد ظرفیت مزرعه آبیاری شدند، درحالی که در تیمارهای کم آبیاری گیاهان 50 و 75 درصد آبیاری کامل را دریافت کردند. تیمارهای کوددهی شامل دو سطح کود نیتروژن (یعنی 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در مرحله نهال، رشد رویشی و سرسبز اعمال شد. ویژگی های مورفولوژی و فیزیولوژیک کلم بروکلی شامل وزن تازه و خشک سرهای جانبی، چگالی سرهای جانبی، غلظت عناصر غذایی، کلروفیل کل و پرولین برگ موردبررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج کاهش معنی دار وزن تازه و خشک، چگالی و غلظت عناصر کلسیم و منیزیم در سرهای جانبی و همچنین کلروفیل کل برگ گیاه کلم بروکلی را در گیاهانی که در معرض کم آبیاری و سطوح پایین کود نیتروژنه قرار گرفتند نشان داد، درحالی که پرولین برگ به طور معنی داری افزایش یافت. کاربرد نانوبیوچار طبیعی در خاک اثرات تنش های خشکی و تغذیه ای را بر صفات مورفولوژی کاهش داد. نتایج نشان دا
