حسن ساری خانی

گلایسین بتائین به عنوان یکی از محافظت کننده های اسمزی، نقش مهمی را در تحمل گیاهان به تنش های غیر زیستی ازجمله تنش دمای پایین ایفا می کند. در این پژوهش اثر تیمار برگی گلایسین بتائین روی برخی ویژگی های بیوشیمیایی و افزایش تحمل به سرمای دیررس بهاره انگور رقم فخری بررسی شد. آزمایش در دو بخش مزرعه ای و تیمار مصنوعی دمای پایین انجام شد. در بخش اول بوته ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از غلظت های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار گلایسین بتائین در مزرعه محلول پاشی شده و پس از دو هفته، صفات بیوشیمیایی مربوط به بوته ها اندازه گیری شدند. در بخش دوم، شاخه هایی از بوته های تیمار شده در شرایط مزرعه برای ارزیابی اثر گلایسین بتائین روی میزان مقاومت به سرمای برگ و خوشه در سردخانه در دماهای صفر، 2- و 4- درجه سانتی گراد قرار گرفته و نشت یونی آنها پس از 24 ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد که تیمار 1 میلی مولار گلایسین بتائین سبب افزایش غلظت کلروفیل a، b، کل و کارتنوئید کل، درصد محتوای نسبی آب برگ، غلظت کربوهیدرات محلول، پرولین و پروتئین برگ نسبت به شاهد شد؛ اما با افزایش غلظت محلول پاشی گلایسین بتائین به 2 میلی مولار صفات فوق کاهش یافتند. طول شاخه و تعداد گل در تیمارهای 1 و 2 میلی مولار بالاتر از دیگر تیمارها بود. در غلظت 2 میلی مولار گلایسین بتائین تعداد میوه بیشتری در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده شد. در نهایت درصد تشکیل میوه در هر دو غلظت 1 و 2 میلی مولار بدون اختلاف معنی دار بالاتر از سایر تیمارها بود. بر اساس داده های حاصل از درصد نشت یونی در آزمایش دوم، کاربرد گلایسین بتائین سبب افزایش تحمل به سرما در بوته انگور رقم فخری شد و این افزایش با افزایش غلظت مورداستفاده گلایسین بتائین مرتبط بود. در بین غلظت های به کاررفته گلایسین بتائین بیشترین تحمل به سرما و کمترین درصد نشت یونی برگ در تیمار 2 میلی مولار بود که به ترتیب بر اساس نشت یونی تا دماهای 2- و 4- درجه سانتی گراد را تحمل کردند. غلظت 2 میلی مولار گلایسین بتائین نیز در دماهای 2- و 4- درجه کمترین درصد نشت یونی خوشه و بالاترین تحمل به سرما را نشان داد. پس ازآن غلظت های 1 و 5/0 میلی مولار گلایسین بتائین قرار گرفتند. کمترین مقادیر تحمل به سرمای برگ و خوشه هر دو در تیمار شاهد مشاهده شد. همبستگی مثبت و معنی داری